Жылқы – адамзат тарихында ерекше орын алатын жануарлардың бірі. Ол ежелден бері көлік құралы, сенімді серік және шаруашылық көмекшісі ретінде қолданылып келеді. Бұл жануардың ақылдылығы, төзімділігі мен жылдамдығы оны көптеген халықтар үшін қастерлі етеді. Төменде осы тамаша тіршілік иесі туралы қызықты деректер берілген.
- Жылқының есте сақтау қабілеті өте жоғары. Ол адамды және оған жасалған қарым-қатынасты жылдар бойы ұмытпайды. Егер оған жақсы қараса, ол өз иесіне ұзақ уақыт бойы адал болады.
- Бұл жануар өз иесінің көңіл-күйін сезіне алады. Ол адамның даусындағы интонация мен дене қимылдары арқылы оның қандай жағдайда екенін аңғарады. Осы қабілеті оны сезімтал әрі ерекше жануар етеді.
- Жылқының көру аймағы өте кең. Оның көздері басының екі жағында орналасқандықтан, ол 340 градусқа дейін көру мүмкіндігіне ие. Тек артындағы және тура алдындағы кішкентай аймақтарды көре алмайды.
- Жылқының жүрегі үлкен әрі күшті бұлшық еттен тұрады. Орташа алғанда, оның жүрек соғысы минутына 28-40 рет соғады. Тез шауып келе жатқан кезде бұл көрсеткіш 200-ге дейін көтерілуі мүмкін.
- Бұл жануарлар ұйықтағанда кейде тік тұрып демалады. Олардың аяқтарындағы арнайы байланыс жүйелері бұлшықеттерді қатайтпай-ақ тік тұруға мүмкіндік береді. Бірақ терең ұйқыға бату үшін олар жатып демалады.
- Жылқылар суды көп ішеді. Бір тәулікте орташа есеппен 25-30 литр су тұтынады. Ыстық ауа райында немесе қатты жүгіргенде бұл көрсеткіш екі есеге дейін артуы мүмкін.
- Жылқылар топ болып өмір сүргенді ұнатады. Табиғи ортада олар үйірге бірігіп, бір-бірімен байланыс орнатады. Әр үйірдің басшысы мен өзара қарым-қатынастарын реттейтін ережелері болады.
- Олар адамдар сияқты эмоцияларын білдіре алады. Қуанышты немесе көңілсіз күйде екенін құлақтарының қозғалысы, көзқарасы және дене қимылдары арқылы білдіреді.
- Жылқының құлағы өте сезімтал. Ол дыбысты 360 градуста қабылдай алады және есту қабілеті адамдікінен әлдеқайда жоғары. Осы қасиеті оның қоршаған ортадағы қауіптерді ерте байқауына мүмкіндік береді.
- Жылқылардың тісі өмір бойы өседі. Олар қатты шөптер мен өсімдіктерді шайнағандықтан, тістері біртіндеп қажалып отырады. Тістің өсуі жануардың өмір бойы жалғасады.
- Ең жылдам жылқы сағатына 70 км жылдамдықпен жүгіре алады. Бұл көрсеткіш қысқа қашықтықтар үшін ғана мүмкін болады, ал ұзақ жүгірістерде жылқының орташа жылдамдығы сағатына 40-50 км аралығында сақталады.
- Жылқының иіс сезу қабілеті өте жақсы дамыған. Ол адамды, басқа жануарларды және тіпті суды алыстан сезе алады. Бұл қасиет оларға қауіп-қатерден сақтануға көмектеседі.
- Жылқылар түрлі түстерде кездеседі. Олардың терісі мен жүнінің түсі генетикалық ерекшеліктеріне байланысты өзгеріп отырады. Қара, ақ, сұр, жирен, шұбар түсті жылқылар жиі кездеседі.
- Жылқының терісі өте сезімтал. Оған бір шыбын қонса да, оны бірден сезіп, реакция білдіреді. Бұл ерекшелік оны жәндіктерден қорғану үшін тербелуге немесе құлағын қозғалтуға мәжбүр етеді.
- Адамзат жылқыны алғаш қолға үйреткен уақыт шамамен 5000-6000 жыл бұрын болған. Ол кезде жылқылар тек жүк тасымалдау және аң аулау үшін пайдаланылған.
- Жылқылардың миы олардың жүрегінен кішірек. Бірақ бұл олардың ақылсыз екенін білдірмейді. Олар тапсырмаларды есте сақтауға және адамдармен тиімді қарым-қатынас жасауға қабілетті.
- Жаңа туған құлын бірнеше сағат ішінде жүре бастайды. Туғаннан кейін 1-2 сағат өткен соң ол аяққа тұрып, анасының соңынан ере алады. Бұл қабілет табиғатта аман қалу үшін аса маңызды.
- Жылқылар тәтті тағамдарды жақсы көреді. Оларға алма, сәбіз және қант қосылған арнайы жемдер ұнайды. Бірақ қанттың көп мөлшері олардың денсаулығына кері әсер етуі мүмкін.
- Әлемдегі ең кішкентай жылқының бойы небәрі 44 см болған. Бұл американдық миниатюралық тұқымға жататын жылқы ерекше сүйкімділігімен танымал болған.
Жылқылар – табиғаттың ерекше жаратылыстарының бірі. Олар адамзатпен мыңдаған жылдар бойы бірге өмір сүріп, сенімді серік ретінде қалыптасты. Олардың ақылдығы, төзімділігі және сұлулығы жылқыны көптеген халықтар үшін қадірлі жануарға айналдырды. Болашақта бұл жануарларды зерттеу арқылы олардың жаңа қырларын ашу мүмкіндігі жоғары.
