Сальвадор Дали – ХХ ғасырдағы ең танымал әрі ерекше суретшілердің бірі. Оның өнері, тұлғасы мен өмір салты жұртты таңғалдырып, түрлі пікірлер тудырған. Сюрреализм бағытында жұмыс істеген Дали өз туындыларында шындық пен қиялдың шекарасын бұзып, көрерменге жаңа көзқарас ұсынды. Төменде суретшіге қатысты назар аударарлық деректер мен өзгеше мәліметтер жинақталған.
- Сальвадор Дали 1904 жылы Испанияның Фигерас қаласында дүниеге келген. Ол өмір бойы туған өлкесіне ерекше сүйіспеншілікпен қараған және кейін өмірінің соңында сонда жерленген.
- Далидің есімі қайтыс болған үлкен ағасына қойылған. Бұл жағдай оның бала кезінен бастап өзін ерекше сезінуіне себеп болған.
- Болашақ суретші алғашқы суретін небәрі бес жасында салған. Оның көркемдік дарыны ерте байқалып, отбасындағы барша адам бұл қабілетін жоғары бағалаған.
- Дали алғаш сурет салуды анасынан үйренген. Анасы оның шығармашылығына әрқашан қолдау көрсетіп отырған.
- Ол Мадридтегі көркемсурет академиясында білім алғанымен, тәртіпке бағынбауы мен көзқарасының өзгешелігі себепті бірнеше рет оқудан шығарылған.
- Сальвадор Дали өзін тек суретші емес, сонымен қатар жазушы, режиссер, дизайнер және мүсінші ретінде де танытты. Оның шығармашылығы өнердің көптеген салаларын қамтыды.
- Оның ең танымал туындысы – «Еріген сағаттар» деп те аталатын «Уақыттың тұрақтылығы» картинасы. Бұл сурет уақыт пен кеңістік туралы философиялық ой-толғамның көрінісі саналады.
- Дали сюрреалистік қозғалыстың белді өкілі болса да, кейін бұл топпен де келіспей, өз жолын таңдаған. Ол ешқандай ережеге бағынбай, еркін ойлаудың жақтаушысы болды.
- Суретші өзінің ерекше стилімен, қисық мұрттарымен және эксцентрикалық әрекеттерімен танымал болды. Бұл оның өнердегі даралығын ғана емес, жалпы өмір сүру стилін де көрсететін.
- Дали Голамен есімді орыс эмигранткасына ғашық болып, оны өмірлік серігі етті. Гала оның муза, менеджер әрі сенімді тірегі болды.
- Суретші өз шығармаларында армандарды, бейсаналықты, подсознание көріністерін бейнелеуге тырысты. Ол психоанализ бен Фрейдтің еңбектеріне ерекше қызығушылық танытқан.
- Сальвадор Дали мен Уолт Дисней бірігіп мультфильм жасауға тырысқан. Бұл жоба аяқталмай қалғанымен, кейін «Destino» деп аталатын анимация көрерменге ұсынылған.
- Ол сән үйлерімен, зергерлермен және сахналық киім дизайнерлерімен де бірге жұмыс істеген. Оның дизайнерлік шешімдері де өнер туындысына айналған.
- Дали ғылымға, әсіресе кванттық физика мен генетикаға қызыққан. Бұл тақырыптар оның кейінгі кезеңдегі картиналарынан байқалады.
- Ол өзі салған суреттердің символдарын жиі қайталап отырған. Мысалы, еріген сағаттар, шіркейлер мен жұмыртқалар – оның шығармашылығында жиі кездесетін бейнелер.
- Дали тірі кезінде-ақ әлемнің ең танымал суретшілерінің біріне айналды. Оның көрмелері Еуропа мен АҚШ-та үлкен жетістікпен өткен.
- Ол өзіне арнап музей салдырған санаулы суретшілердің бірі. Бұл музей Фигераста орналасқан және Далидің өзі жобалаған ерекше құрылымдармен безендірілген.
- Суретші соңғы жылдарында көпшілік алдына сирек шығатын болған. Ол өмірінің соңына қарай шығармашылығын философиялық және діни тақырыптарға арнаған.
- Сальвадор Дали 1989 жылы 84 жасында дүниеден өтті. Оның есімі өнер тарихында мәңгілікке қалды.
- Бүгінде Далидің шығармашылығы көптеген жас суретшілер мен өнерсүйер қауымға шабыт береді. Оның стилі, ойлауы мен еркіндігі заманауи өнерге зор ықпал еткен.
Осы деректер арқылы Сальвадор Далидің тұлғасы мен шығармашылығының қаншалықты ерекше және күрделі екенін байқауға болады. Бұл мәліметтер оның тек суретші ғана емес, тұтас мәдени құбылыс екенін дәлелдейді. Дали өз заманының шекарасынан асып, болашақ ұрпаққа көркемдік еркіндіктің үлгісін қалдырды. Оның мұрасы өнердің мәңгілік, шексіз мүмкіндіктерге ие екендігін паш етеді.
