Әлем тарихында айрықша орын алатын Рим империясы өз заманының ең қуатты әрі ықпалды мемлекеттерінің бірі болды. Оның мәдениеті, заңдары мен әскери жетістіктері бүгінгі өркениеттің негізіне айналды. Римге қатысты тарихи деректер мен мәліметтер бұл ұлы империяның қаншалықты озық әрі ерекше болғанын дәлелдейді. Төменде Рим империясы туралы қызықты фактілермен таныса аласыз.
- Рим империясы б.з.б. 27 жылы ресми түрде құрылды. Алғашқы император Октавиан Август болған.
- Империяның аумағы ең үлкен кезінде 6,5 миллион шаршы шақырымды құрады. Ол үш құрлықты: Еуропа, Азия және Африканы қамтыды.
- Римдіктер «Барлық жол Римге апарады» деген ұғымды өмірде іске асырған. Олар 400 мың шақырымнан астам тас жолдар салған.
- Рим империясында латын тілі мемлекеттік тіл болды. Бұл тіл кейін көптеген еуропалық тілдердің негізіне айналды.
- Римдік легионерлер ең мықты әрі тәртіпті әскер саналды. Әр легион шамамен 5-6 мың сарбаздан тұрған.
- Колизей – Рим сәулетінің керемет үлгісі. Бұл амфитеатрда 50 мыңнан астам көрермен гладиаторлық шайқастарды тамашалаған.
- Римдіктер су құбырларын алғаш салған халықтардың бірі болды. Олар қалаларға таза суды акведуктер арқылы жеткізген.
- Цезарь титулы бастапқыда жеке есім болған. Кейін бұл атау императорлардың лауазымына айналды.
- Римдік құқық жүйесі қазіргі көптеген елдердің заңдарының негізі болып саналады. «Заң алдындағы теңдік» ұғымы сол дәуірден бастау алған.
- Римде алғашқы көпқабатты тұрғын үйлер – инсулар салынған. Кейбіреулері 5 қабатқа дейін жеткен.
- Гладиаторлар тек құлдар ғана емес, ерікті азаматтар да болған. Кейбіреуі үлкен танымалдыққа ие болып, байлық жинаған.
- Римдіктер күнтізбені жетілдіріп, Юлий күнтізбесін енгізді. Бұл күнтізбе қазіргі Григориан күнтізбесінің негізі болды.
- Империя аумағында ортақ валюта қолданылды. Бұл сауда-саттықтың дамуына үлкен мүмкіндік берді.
- Римдіктер қоғамдық моншаларды кеңінен пайдаланған. Терма деп аталған бұл орындар әлеуметтік өмірдің маңызды бөлігі болған.
- Спартакий бастаған құлдар көтерілісі Рим тарихындағы ең ірі көтерілістердің бірі саналады. Ол бірнеше жыл бойы Рим әскеріне қарсы тұрған.
- Рим империясы екіге бөлініп, Батыс және Шығыс Рим империялары пайда болды. Батыс Рим империясы 476 жылы құлады.
- Шығыс Рим империясы Византия деп аталып, тағы мың жыл өмір сүрді. Оның астанасы Константинополь болды.
- Римдіктер мерекелер мен ойын-сауықты ерекше жақсы көрген. Кейбір мерекелер бірнеше күнге созылған.
- Империяның соңғы жылдарында да христиандық кеңінен тарала бастады. 313 жылы Милан жарлығымен христиандыққа рұқсат етілді.
- Рим империясының мұралары бүгінгі күнге дейін сақталып, мәдениет, сәулет және құқық салаларында өз ықпалын жалғастыруда.
Осы деректер Рим империясының әлемдік тарихтағы орнының қаншалықты маңызды екенін көрсетеді. Бұл ұлы мемлекет өз заманында ғылымды, мәдениетті және заңдылықты дамытуда үлкен жетістіктерге жеткен. Мұндай мәліметтер арқылы біз өркениеттің қалай қалыптасқанын тереңірек түсіне аламыз. Рим империясының мұрасы адамзат өркениетінің негізі ретінде мәңгі сақталады.
