Маңғыстау жазығы – Қазақстанның батысында орналасқан ерекше табиғи аймақтардың бірі. Оның кең байтақ жері, шөлді ландшафты және таңғажайып геологиялық құрылымдары бұл өңірді ерекше етеді. Бұл жазық көптеген тарихи, мәдени және табиғи құндылықтарға ие. Төменде осы аймақ туралы ең қызықты деректер жинақталған.
- Маңғыстау жазығы Каспий теңізінің шығысында орналасқан. Ол теңіз деңгейінен төмен жатқан кең аумақты қамтиды және климаттық ерекшеліктерімен танымал.
- Жер бедері негізінен қыраттардан, шөлдерден және тұзды ойпаттардан тұрады. Кейбір жерлерінде биіктігі бірнеше жүз метрге жететін жартасты қоныстар кездеседі.
- Бұл аймақтағы ең төмен нүктелердің бірі – Қарақия ойпаты. Оның тереңдігі 132 метрге дейін жетеді, бұл оны Қазақстандағы ең төмен нүкте етеді.
- Маңғыстау жерінде ежелгі теңіздің іздері сақталған. Көптеген тау жыныстары мен жартас бедерлері бұрынғы теңіз түбінің белгісі болып табылады.
- Аймақтың климаты қатал әрі континенттік болып келеді. Жазда температура +45°C-қа дейін көтерілсе, қыста -30°C-қа дейін төмендеуі мүмкін.
- Жазығындағы ерекше табиғи құбылыстардың бірі – шар тәріздес тас түзілімдері. Бұл алып домалақ тастар миллиондаған жылдар бойы табиғи процестердің нәтижесінде қалыптасқан.
- Маңғыстау жазығы ежелден мал шаруашылығына қолайлы болған. Мұнда көшпелі халықтар ғасырлар бойы мал өсіріп, киіз үйлерін тіккен.
- Өңірде бірнеше киелі орындар бар. Соның ішінде Бекет ата жерасты мешіті ерекше құрылыстардың бірі болып саналады.
- Бұл аймақта тарихи ескерткіштер көп шоғырланған. Олар ежелгі сақ, түркі және көшпелі халықтардың мәдениетінен сыр шертеді.
- Маңғыстау жазығы палеонтологиялық қазбаларға бай. Мұнда бұрынғы дәуірлерде өмір сүрген ежелгі жануарлардың сүйектері табылған.
- Жер асты сулары бұл өңірде сирек кездеседі. Сондықтан тұрғындар ежелден ауыз суды жинап, арнайы құдықтар мен қоймаларда сақтаған.
- Аймақтағы таулардың бірі – Шерқала. Ол алыстан қарағанда үлкен қамалға ұқсайтын ерекше табиғи формация болып табылады.
- Жазығындағы Бозжыра шатқалы өзінің көркем ландшафтымен танымал. Ол табиғи қорық ретінде ерекше қорғауға алынған.
- Маңғыстау өңірі мұнай мен газға бай. Бұл жерлерде энергетикалық ресурстар өндірісі қарқынды дамыған.
- Құмды дауылдар бұл аймақта жиі кездеседі. Күшті желдердің әсерінен кейде көріну қашықтығы бірнеше метрден аспай қалуы мүмкін.
- Жазықтың фаунасы мен флорасы шөлге бейімделген. Мұнда қарақұйрық, ақбөкен, дала тасбақасы және жыландар мекендейді.
- Өңірдің кейбір бөліктерінде тұзды көлдер бар. Олар жаз мезгілінде буланып, ерекше тұз қабыршақтарын түзеді.
- Маңғыстауда көптеген жерасты үңгірлері мен үңгір мешіттері бар. Бұл орындар тарих пен мәдениеттің ерекше белгісі ретінде сақталған.
- Жергілікті халықтың негізгі кәсібі – мал шаруашылығы мен балық аулау. Сонымен қатар, туризм саласы да қарқынды дамып келеді.
Маңғыстау жазығы табиғаттың ерекше жаратылыстарының бірі болып саналады. Оның таңғажайып геологиялық құрылымдары мен тарихи ескерткіштері зерттеушілер мен саяхатшыларды қызықтырады. Бұл өңір Қазақстанның табиғи байлығын танытатын маңызды аумақтардың бірі. Келешекте экотуризм мен мәдени мұраны қорғау мақсатында түрлі жобалардың жүзеге асуы бұл аймақтың маңызын одан әрі арттыра түсері сөзсіз.
