Лорилер – тропикалық ормандарда тіршілік ететін ерекше приматтар. Олар баяу қимылдайтын, бірақ өте икемді және қызықты тіршілік иелері. Бұл жануарлардың ерекше физиологиялық қасиеттері мен мінез-құлқы зерттеушілер мен табиғат әуесқойларын таңғалдыруда. Төменде лорилер туралы қызықты деректер ұсынылады.
- Лорилер приматтар тобына жатады және Азияның тропикалық ормандарында кездеседі. Олар көбінесе Үндістан, Шри-Ланка, Индонезия және Филиппин сияқты елдерде мекендейді.
- Бұл жануарлардың дене пішіні шағын және үлпілдек жүнмен қапталған. Орташа ұзындығы 20-40 см аралығында, ал салмағы 1-2 кг-ға дейін жетеді.
- Лорилердің ең ерекше ерекшелігі – олардың баяу қозғалу қабілеті. Олар ағаштардың арасында баяу және үнсіз қозғалып, жыртқыштардан осылайша қорғанады.
- Бұл приматтардың көру қабілеті өте жақсы дамыған. Олардың үлкен дөңгелек көздері түнде жарықты жақсы қабылдап, қараңғыда оңай бағыт табуға көмектеседі.
- Лорилер – жалғызбасты тіршілік иелері. Олар көбінесе жалғыз жүріп, тек көбею кезінде ғана жұбын табады.
- Бұл жануарлар өздерін қорғау үшін ерекше улы секреция бөледі. Олардың шынтақ маңайында улы бездер бар, бұл оларды жыртқыштардан қорғауға көмектеседі.
- Лорилердің уы адам үшін де қауіпті болуы мүмкін. Егер олардың тістеген жеріне секрециясы түссе, аллергиялық реакция немесе ауырсыну пайда болады.
- Лорилер өсімдіктермен және ұсақ жәндіктермен қоректенеді. Олар ағаш жапырақтарын, жемістерді, гүл шірнесін және кейбір жәндіктерді жейді.
- Бұл приматтар түнгі өмір салтын ұстанады. Олар күндіз ағаш бұтақтарының арасында демалып, түнде белсенділік танытады.
- Лорилердің құйрығы өте қысқа немесе мүлде жоқ. Олардың тепе-теңдігін сақтауға көмектесетін ұзын саусақтары бар.
- Бұл жануарлар өте баяу қозғалса да, қажет болған жағдайда өте тез әрекет ете алады. Олар қорғаныс кезінде кенеттен секіріп немесе жыртқыштардан қашып құтыла алады.
- Лорилердің өмір сүру ұзақтығы 15-20 жылға дейін жетуі мүмкін. Жабайы табиғатта олардың негізгі қауіптері – орманның жойылуы мен адамдардың заңсыз аулауы.
- Лорилер кейбір мәдениеттерде мистикалық жануарлар ретінде қарастырылады. Оларды бақыт немесе жамандық әкелетін тіршілік иелері деп есептеген аңыздар бар.
- Олар өзара байланыс жасау үшін ерекше дыбыстар шығарады. Бұл дыбыстар басқа лорилерді шақыру немесе қауіпті сезінген кезде ескерту үшін қолданылады.
- Лорилердің табиғаттағы популяциясы жылдан жылға азайып келеді. Негізгі себептері – браконьерлік, заңсыз сауда және олардың тіршілік ету ортасының жойылуы.
- Лорилерді үй жануары ретінде ұстау заңсыз болып табылады. Олар табиғатта еркін тіршілік етуі тиіс, себебі үй жағдайында олар ұзақ өмір сүрмейді және стресске бейім келеді.
- Бұл жануарлардың қимылдау тәсілі зерттеушілерді қызықтырып келеді. Ғалымдар олардың баяу, бірақ тиімді қозғалысы робототехника мен биомеханика салаларында қолданылуы мүмкін деп есептейді.
- Лорилердің жүні ерекше майлы құрылымға ие. Бұл олардың жаңбырлы климатқа бейімделуіне көмектеседі және денелерін жылы ұстап тұрады.
- Кейбір түрлері жойылу қаупінде тұр. Оларды қорғау мақсатында көптеген табиғатты қорғау ұйымдары арнайы бағдарламалар әзірлеп, оларды сақтау жолдарын қарастыруда.
Лорилер – табиғаттың ерекше әрі жұмбақ тіршілік иелері. Олардың баяу қозғалысы, уытты қорғаныс жүйесі және түнгі өмір салты оларды басқа жануарлардан ерекше етеді. Бүгінде лорилерді қорғау маңызды мәселе болып табылады, себебі олардың саны жылдан жылға азаюда. Табиғаттың осындай ғажайып жануарлары болашақта да сақталып, экожүйенің бір бөлігі болып қала беруі тиіс.
