Катонқарағай – табиғат пен тарих тоғысқан, ерекше байлығы мен сұлулығы көз тартатын мекен. Қазақстанның шығыс бөлігінде орналасқан бұл өңір экологиялық және мәдени тұрғыдан аса маңызды аймақ болып саналады. Мұнда туристерді таңғалдырған ормандар, өзендер, биік таулар мен ежелгі ескерткіштер қатар орын алған. Төменде Катонқарағайға қатысты түрлі мазмұндағы бірегей деректер жинақталған.
- Катонқарағай – Қазақстандағы ең ірі ұлттық парк саналады. Оның аумағы 640 мың гектардан асады және әртүрлі ландшафтық белдеулерді қамтиды.
- Бұл парк ЮНЕСКО-ның Бүкіләлемдік биосфералық қорықтар желісіне енген. Мұндай мәртебе тек ерекше табиғи байлықтарға ғана беріледі.
- Катонқарағайда Бұқтырма, Қарақаба және Күлжерат сынды бірнеше өзен ағып жатыр. Олар өзен жүйелерінің биологиялық әртүрлілігін сақтауға ықпал етеді.
- Өңірде жабайы табиғаттың алуан түрлі өкілдері мекендейді. Аю, сілеусін, бұлан, марал, тіпті қар барысы секілді сирек жануарлар кездеседі.
- Бұл жер – қызғылт түсті маралдардың негізгі мекені. Марал шаруашылығы осы өңірде кең таралған, ал олардың мүйізінен емдік өнімдер алынады.
- Катонқарағайда өсімдіктердің 1000-нан астам түрі өседі. Оның ішінде эндемиктер мен Қызыл кітапқа енген өсімдіктер де бар.
- Өңірдің ормандары негізінен самырсын, шырша, қарағай және балқарағай ағаштарынан тұрады. Бұл ормандар экожүйенің маңызды бөлігі ретінде қорғалуда.
- Катонқарағайда Белуха тауының солтүстік сілемдері орналасқан. Белуха – Алтайдағы ең биік шың, биіктігі 4506 метрге жетеді.
- Жергілікті халық бұл тауды киелі деп санайды. Белуха төңірегінде ежелден түрлі аңыздар мен мифтер таралған.
- Катонқарағай өңірінде Рахман қайнары атты атақты курорт бар. Ол емдік минералды суымен және ыстық бұлақтарымен белгілі.
- Бұл жердегі емдік сулар тері, буын және жүйке ауруларына қарсы пайдаланылады. Курортқа жыл сайын еліміздің түкпір-түкпірінен қонақтар келеді.
- Катонқарағайда түрлі археологиялық ескерткіштер бар. Көне қорғандар, тас мүсіндер мен балбалдар ежелгі көшпенділер өркениетінің куәсі.
- Тарбағатай және Сарымсақты жоталары бұл өңірдің географиялық келбетін әрлендіреді. Бұл таулар треккинг пен альпинизмге қызығатындар үшін таптырмас орын.
- Ауыл тұрғындары дәстүрлі қазақ қолөнерін сақтап келеді. Тоқу, зергерлік бұйымдар мен киіз үй жасау шеберлігі ұрпақтан ұрпаққа жалғасуда.
- Катонқарағай – бал өндіру бойынша еліміздегі жетекші аймақтардың бірі. Мұндағы бал таза табиғи жағдайда жиналады және дәмдік қасиеті жоғары.
- Өңірде ұлттық тағамдар мен сүт өнімдері де кең таралған. Туристер қымыз, шұбат және сары майдың табиғи дәміне ерекше қызығушылық танытады.
- Бұл аймақ экотуризм бағытында қарқынды дамып келеді. Табиғи маршруттар, этноауылдар мен гид қызметтері жолға қойылған.
- Катонқарағайда ауа температурасы жазда +25 градусқа дейін, ал қыста –30 градусқа дейін төмендейді. Бұл климаттық ерекшелік табиғаттың жыл мезгілдеріне бейімділігін айқындайды.
- Өңірдің көптеген ауылдарында әлі күнге дейін ұлттық салт-дәстүрлер сақталған. Наурыз мейрамы, той-думандар мен ат жарыстары ерекше көңіл-күй сыйлайды.
- Катонқарағай туралы қазақ жазушылары мен ақындары шығармалар жазған. Бұл аймақ әдебиет пен өнерде шабыт көзіне айналған.
- Мұндағы табиғи көріністер фотографтар мен суретшілер үшін таптырмас нысан. Орман-тоғай, көл мен тау көріністері керемет әсер қалдырады.
- Катонқарағай – табиғатты аялау мен сақтау идеясын насихаттайтын маңызды экологиялық нүктелердің бірі. Мұнда экологиялық білім беру мен жасыл бастамалар қолдау табуда.
- Бұл өңірдің туристік әлеуеті жыл санап артып келеді. Шетелдік қонақтар да Қазақстанның экологиялық туризміне қызығушылық танытып отыр.
- Катонқарағайда қазақ, орыс, неміс және басқа да этностар тату-тәтті өмір сүреді. Бұл өңір – мәдени әртүрліліктің жарқын үлгісі.
- Өлкенің аспан асты ашық, жұлдызды түндері астротуризм үшін де тартымды. Бұл бағыт енді ғана дамып келе жатқанымен, келешегі зор.
Жоғарыда келтірілген мәліметтер Катонқарағайдың табиғи, мәдени және тарихи тұрғыдан қаншалықты бай әрі ерекше екенін көрсетеді. Бұл өңір тек демалыс орны ғана емес, рухани тынығу мен табиғатты тану мекені де бола алады. Осындай деректер арқылы туған өлкенің қадірін тереңірек түсініп, оны қорғауға деген ынта оянады. Катонқарағай – табиғаттың баға жетпес сыйы.
