Қазақ халқының ерлікке толы тарихында Бөгенбай батыр есімі ерекше құрметпен аталады. Ол жоңғар шапқыншылығына қарсы күресте батырлығымен де, шешендігімен де ел есінде қалды. Халықтың азаттығы үшін күрескен баһадүрдің айтқан нақыл сөздері ұрпаққа рух береді, елдік пен ерліктің символына айналды. Оның даналығы мен өмірлік ұстанымдары бүгінгі күні де өзектілігін жоғалтқан жоқ.
«Қара халық қамы үшін қылыш сермедім бе?»
– Бөгенбай батыр.
Бұл сөзінде батыр өзінің бар ғұмырын ел қорғанына арнағанын аңғартады. Ол үшін соғыс пен шайқас – жеке даңқ емес, халықтың тыныштығы мен болашағы үшін жасалған амал. Бұл ой халық алдындағы жауапкершілік сезімін көрсетеді.
«Ер ел үшін туады, ел үшін өледі.»
– Бөгенбай батыр.
Батырдың бұл сөздері ер-азаматтың басты міндетін айқын суреттейді. Елдің амандығы жолында жан аямай күресу – оның басты мұраты болды. Бұл нақыл – нағыз патриотизмнің көрінісі.
«Жауға кеткен кекті қайтару – ердің парызы.»
– Бөгенбай батыр.
Батыр үшін әділдік пен кек – қатар ұғымдар. Ол отарлау мен зұлымдыққа төзбей, соған қарсы тұруды азаматтық борыш санаған. Бұл сөз – елдің ар-намысын қорғаудың белгісі.
«Ел бірлігі – ең қымбат қазына.»
– Бөгенбай батыр.
Қазақтың басын біріктіру жолында еңбек еткен Бөгенбай ел арасындағы татулықты жоғары бағалаған. Ұлттың күші бірлікте екенін жақсы түсінген батыр бұл сөздері арқылы келешекке өнеге қалдырды. Бұл ой қазіргі заман үшін де маңызды.
«Жер – ата-бабадан қалған аманат, оны жатқа беруге болмайды.»
– Бөгенбай батыр.
Отанның тұтастығын бәрінен биік қойған Бөгенбай үшін туған жер киелі болды. Ол ұрпағына жердің қадірін білуді, оны қорғауды аманат етіп кеткен. Бұл сөз – ұлттың мәңгілігінің кепілі.
Бөгенбай батырдың даналыққа толы нақылдары – тек бір дәуірдің шындығы емес, бүкіл халықтың рухани мұрасы. Оның әрбір сөзі ерліктің, отансүйгіштіктің және ұлтқа деген шексіз махаббаттың айғағы. Бұл сөздер болашақ ұрпаққа бағыт сілтейтін шамшырақ іспеттес. Елі үшін жанын қиған батырдың дауысы тарих тереңінен әлі күнге дейін естіледі.
