Қазақстандағы ең ерекше табиғи аймақтардың бірі саналатын Барсакелмес қорығы өзінің құпиялы атауымен және таңғажайып табиғатымен көпшіліктің назарын аударады. Бұл өңірге қатысты аңыздар мен нақты деректер оның тылсым әлемін ашуға мүмкіндік береді. Барсакелмес қорығына байланысты мәліметтер бұл жердің экологиялық және тарихи маңызын көрсетеді. Төменде осы қорық туралы қызықты фактілерді ұсынамыз.
- Барсакелмес қорығы 1939 жылы құрылған. Ол Қазақстандағы алғашқы қорықтардың бірі болып саналады.
- Қорық Арал теңізінің бұрынғы аралында орналасқан. Теңіз суының тартылуынан кейін арал материкпен қосылды.
- Барсакелмес атауы «Бара алмайсың, қайтып келмейсің» деген мағынаны білдіреді. Бұл атау жердің қиындығы мен қолжетімсіздігін сипаттайды.
- Қорықтың жалпы аумағы 160 мың гектардан асады. Мұнда шөлейт және шөлді экожүйелер кең таралған.
- Барсакелмес аймағында 250-ден астам өсімдік түрі өседі. Олардың көпшілігі шөлге төзімділігінен ерекшеленеді.
- Қорықта 30-ға жуық сүтқоректі жануар тіршілік етеді. Олардың қатарында ақбөкен, қарақұйрық және түлкі бар.
- Мұнда 200-ден астам құс түрі мекендейді. Әсіресе көктемгі және күзгі маусымда құстардың көші ерекше көрініс береді.
- Қорық аумағында бауырымен жорғалаушылар мен қосмекенділердің бірнеше түрі кездеседі. Олардың ішінде сарыбауыр жылан мен тасбақа бар.
- Барсакелмес қорығы сирек кездесетін жануарларды қайта жерсіндіру жобаларымен танымал. Мұнда кезінде құлан мен Пржевальский жылқысы әкелінген.
- Қорықтың климаты күрт континенттік. Жазы ыстық, қысы суық және қатаң келеді.
- Бұл өңірде тұщы су көздері өте аз. Сондықтан жануарлар тіршілігі негізінен төзімділікке бейімделген.
- Барсакелмес қорығы ЮНЕСКО-ның биосфералық резерваттар желісіне енгізілген. Бұл оның халықаралық деңгейде қорғалатынын білдіреді.
- Қорық аумағында археологиялық ескерткіштер де бар. Олар ежелгі заманнан қалған қоныстар мен қорғандарды қамтиды.
- Барсакелмес табиғаты ерекше ландшафттарымен көз тартады. Құмды төбелер, тұзды батпақтар мен тақырлар кеңінен таралған.
- Арал теңізінің тартылуы қорықтың экожүйесіне үлкен өзгерістер әкелді. Дегенмен бұл жер табиғи байлығын сақтап қалуға тырысуда.
- Қорық ғылыми зерттеулер жүргізу үшін маңызды орын саналады. Экологтар мен биологтар мұнда үнемі бақылау жұмыстарын атқарады.
- Барсакелмес туралы түрлі аңыздар мен әңгімелер таралған. Кейбіреулер бұл жерді жұмбақ әрі тылсым күшке толы деп есептейді.
- Қорыққа бару үшін арнайы рұқсат қажет. Бұл ережелер табиғатты қорғау мақсатында енгізілген.
- Барсакелмес фаунасы мен флорасы Қазақстанның Қызыл кітабына енген түрлерге бай. Бұл оның экологиялық құндылығын арттырады.
- Қорық аумағында экотуризм бағытында жобалар қарастырылуда. Бірақ бұл аймақтың экожүйесіне зиян келтірмеу үшін шектеулер сақталады.
Осы деректер Барсакелмес қорығының табиғат әлеміндегі ерекше орнын көрсетеді. Бұл аймақ тек экологиялық маңызымен ғана емес, тарихи және мәдени тұрғыдан да құнды. Мұндай мәліметтер арқылы біз табиғатты қорғаудың маңыздылығын түсінеміз. Барсакелмес қорығы болашақ ұрпақ үшін сақталуы тиіс баға жетпес қазына болып қала береді.
