Ислам – әлемдегі ең жылдам таралып жатқан діндердің бірі. Ол рухани құндылықтарды, әділеттілікті, мейірімділік пен адамгершілікті насихаттайды. Мұсылмандардың сенімдері мен дәстүрлері ғасырлар бойы қалыптасып, көптеген халықтардың мәдениетіне ықпал етті. Бұл дін туралы көпшілік біле бермейтін ерекше деректер бар.
- Ислам сөзі «бейбітшілік» және «мойынсұну» деген мағынаны білдіреді. Бұл атау адамның Аллаға толықтай бағынуы арқылы тыныштыққа жетуін көрсетеді. Мұсылмандар үшін басты мақсат – әділ әрі ізгі өмір сүру.
- Мұхаммед пайғамбардың есімі – әлемдегі ең кең таралған есімдердің бірі. Миллиондаған мұсылман бұл есімді балаларына береді. Түрлі елдерде Мұхаммед атауы әртүрлі нұсқаларда қолданылады.
- Құран – ең көп оқылатын және ең көп көшірмесі жасалған кітаптардың бірі. Ол мұсылмандар үшін қасиетті мәтін саналады. Кітаптың түпнұсқасы араб тілінде жазылған және оның мазмұны ғасырлар бойы өзгеріссіз сақталған.
- Исламда бес парыз бар, олар – иман келтіру, намаз оқу, ораза ұстау, зекет беру және қажылық жасау. Бұл міндеттер әр мұсылман үшін маңызды саналады. Оларды орындау адамның рухани тазалығын арттырады.
- Әлемдегі ең үлкен мешіт – Сауд Арабиясындағы әл-Харам мешіті. Ол Мекке қаласында орналасқан және мұсылмандардың ең қасиетті орны болып табылады. Қажылық кезінде бұл мешітке миллиондаған адам жиналады.
- Мұсылмандар үшін қасиетті күн – жұма. Бұл күні мұсылмандар мешітке барып, жұма намазын оқиды. Жұма күні ислам дінінде ерекше маңызға ие.
- Исламда пайызбен қарыз беруге тыйым салынған. Бұл ереже экономикалық теңсіздіктің алдын алу үшін енгізілген. Мұсылман қаржы жүйелері осы қағиданы сақтай отырып жұмыс істейді.
- Мұсылмандар хижра күнтізбесін қолданады. Бұл күнтізбе Мұхаммед пайғамбардың Меккеден Мәдинаға қоныс аударуынан басталады. Ол ай қозғалысына негізделген, сондықтан жыл санау жүйесі григориан күнтізбесінен өзгеше.
- Рамазан айы – мұсылмандар үшін ең қасиетті айлардың бірі. Бұл уақытта ораза ұстау – әрбір мұсылманға парыз. Ораза рухани тазару мен сабырлыққа үйретеді.
- Ислам әйелдердің білім алуына ерекше көңіл бөледі. Пайғамбар Мұхаммед «Білім алу – әрбір мұсылманға парыз» деп айтқан. Мұсылман әйелдері ғасырлар бойы түрлі ғылым салаларына өз үлесін қосқан.
- Мұхаммед пайғамбар медицинаға қатысты көптеген кеңестер берген. Ол тазалық пен дұрыс тамақтанудың денсаулыққа пайдалы екенін үнемі ескерткен. Бұл қағидалар қазіргі медицинаның да негіздерімен үйлеседі.
- Мұсылмандар амандасу кезінде «Ассалаумағалейкум» деп сәлемдеседі. Бұл сөз «Сізге тыныштық болсын» деген мағынаны білдіреді. Жауап ретінде «Уағалейкумассалам» деп айту дәстүрге айналған.
- Мешіттерде әдетте суреттер мен бейнелер кездеспейді. Исламда пұтқа табынушылыққа жол бермеу мақсатында адам бейнесін салу құпталмайды. Оның орнына, мешіттерде ою-өрнектер мен жазбалар пайдаланылады.
- Зекет – мұсылмандардың дәстүрлі қайырымдылық беру жүйесі. Ол қоғамдағы әл-ауқаты төмен адамдарға көмектесу мақсатында жүзеге асырылады. Зекет қоғамдағы әділеттілікті сақтауға ықпал етеді.
- Мұсылмандардың көпшілігі оң қолмен тамақтану әдетін ұстанады. Бұл – пайғамбардың сүннеті. Исламда тазалыққа ерекше мән беріледі.
- Ислам әлемінде көптеген әйгілі ғалымдар шыққан. Олардың ішінде әл-Фараби, Ибн Сина, әл-Хорезми сияқты тұлғалар бар. Бұл ғалымдар математика, медицина және астрономия саласында маңызды жаңалықтар ашқан.
- Мұсылман мәдениетінде қонақжайлық ерекше орын алады. Қонақты күтіп алу – үлкен құрметтің белгісі. Дәстүр бойынша, қонаққа алдымен шай немесе су ұсынылады.
- Ислам бейбітшілік пен әділеттілік діні болып саналады. Оның негізгі қағидалары адамдардың өзара сыйластықта өмір сүруіне бағытталған. Мұсылмандардың басты міндеттерінің бірі – жақсылық жасау.
- Мұсылмандық дәстүрлер әлемнің әртүрлі өңірлерінде өзіндік ерекшеліктерге ие. Әртүрлі халықтар исламның негіздерін өз мәдениеттерімен үйлестіре отырып дамытқан. Сондықтан әр елдің мұсылмандық дәстүрлерінде аздаған айырмашылықтар кездеседі.
Ислам – бай тарихы мен терең философиялық негіздері бар дін. Оның қағидалары тек сенімге емес, адамгершілікке, білімге және ізгілікке негізделген. Мұсылмандар ғасырлар бойы ғылым мен мәдениеттің дамуына зор үлес қосты. Бүгінде ислам әлемінде миллиондаған адам бұл дәстүрлерді сақтап, рухани құндылықтарды насихаттауда.
