Егер қан қысымы күрт көтерілсе, не істеу керек?

Қан қысымының кенеттен көтерілуі адам денсаулығына елеулі қауіп төндіруі мүмкін. Бұл жағдай бас айналу, жүрек соғысының жиілеуі, бет қызаруы немесе көрудің бұзылуы сияқты белгілермен қатар жүреді. Гипертониямен ауыратын адамдар үшін мұндай өзгерістер инсульт немесе инфаркт қаупін арттыруы мүмкін. Сондықтан шұғыл шаралар қабылдап, қан қысымын қалыпқа келтіру әдістерін білу өте маңызды. Төмендегі кеңестер бұл жағдайға дұрыс әрекет етуді үйренуге көмектеседі.

Қан қысымы көтерілгенде шұғыл жасалатын әрекеттер

Қысымның жоғарылауын сезінген бойда оны төмендетуге көмектесетін әдістерді қолдану қажет.

• тыныштану – стресс пен алаңдаушылық қан қысымын одан әрі жоғарылатуы мүмкін. Терең демалып, сабыр сақтау маңызды;
• ыңғайлы күйге ену – арқаңызды тік ұстап, жұмсақ орындыққа немесе кереуетке жайғасу қажет. Бұл қан айналымын реттеуге көмектеседі;
• баяу әрі терең дем алу – мұрын арқылы терең дем алып, ауыз арқылы баяу шығару тыныс алу жүйесін реттеп, жүйке жүйесін тыныштандырады;
• таза ауаға шығу – бөлмені желдетіп немесе таза ауада біраз уақыт жүру қандағы оттегіні арттырып, қысымды тұрақтандыруға көмектеседі;
• мойын мен иықты босаңсыту – бұлшықеттердің қатты ширығуы қан қысымының жоғарылауына әсер етуі мүмкін. Жеңіл массаж немесе жылы суға малынған сүлгі қою бұлшық еттерді босаңсытады.

Осы қарапайым әдістер алғашқы минуттарда қысымды тұрақтандыруға ықпал етеді. Егер жағдай жақсармай жатса, қосымша шараларды қолдану қажет.

Дәрі-дәрмексіз қан қысымын төмендету әдістері

Көп жағдайда дәрісіз де қысымды төмендетуге мүмкіндік бар. Табиғи жолдарды қолдану ағзаға зиянсыз және қауіпсіз болады.

1. Тұзды тағамдардан бас тарту. Артық натрий ағзада сұйықтықты ұстап қалып, қысымның жоғарылауына себеп болады. Тұзды тағамдарды тұтынуды шектеу қан айналымын жақсартады.
2. Жылы аяқ ваннасын жасау. Аяқтарды жылы суға салу қан тамырларын кеңейтіп, қысымды төмендетуге көмектеседі. Бұл әдіс әсіресе суық мезгілде тиімді болады.
3. Жеңіл физикалық белсенділік. Орташа қарқынмен жүру немесе баяу жаттығулар жасау қан айналымын тұрақтандырады. Дегенмен ауыр физикалық жүктемеден аулақ болған жөн.
4. Калийге бай тағамдарды тұтыну. Банан, картоп, шпинат сияқты өнімдер ағзадағы натрий деңгейін реттеп, қысымды қалыпқа келтіреді.
5. Релаксация әдістерін қолдану. Медитация немесе йога секілді тыныс алу және босаңсу әдістері жүйке жүйесін тыныштандырып, қан қысымын тұрақтандырады.

Бұл тәсілдер гипертонияның бастапқы белгілерін жеңілдетіп, жағдайды қалыпқа келтіруге көмектеседі. Алайда қысым үнемі көтеріліп тұрса, арнайы ем қажет.

Қан қысымын төмендететін дәрі-дәрмектерді қолдану

Кей жағдайда қысымды дәрісіз тұрақтандыру мүмкін болмайды. Мұндайда дәрігер тағайындаған препараттарды қолдану қажет.

• гипотензивті дәрілер – қан тамырларын кеңейтіп, жүрекке түсетін жүктемені азайтады. Бұл топқа эналаприл, каптоприл сияқты препараттар жатады;
• несеп айдайтын дәрілер – ағзадағы артық сұйықтықты шығарып, қан қысымын төмендетуге көмектеседі. Мұндай препараттарға фуросемид пен индапамид жатады;
• бета-блокаторлар – жүрек соғысын баяулатып, артериялық қысымды тұрақтандырады. Мысалы, атенолол немесе метопролол осы топқа кіреді;
• кальций арналарының блокаторлары – қан тамырларын кеңейтіп, қан айналымын жақсартады. Бұл дәрілерге амлодипин мен нифедипин жатады.

Кез келген дәріні қолданбас бұрын маманның кеңесін алу өте маңызды. Дәріні дұрыс қабылдау қысымды қауіпсіз түрде төмендетуге көмектеседі.

Қан қысымының күрт көтерілуінің алдын алу

Гипертонияның алдын алу үшін өмір салтын өзгерту қажет. Денсаулыққа зиян келтірмес үшін төмендегі шараларды ұстанған жөн.

• дұрыс тамақтану – майлы, тұзды және қантты тағамдарды тұтынуды шектеу керек. Көкөністер мен жемістерді көбейту пайдалы болады;
• дене белсенділігін сақтау – жүру, жүзу немесе жеңіл жаттығулар жасау қан айналымын жақсартады;
• тұрақты демалу – жеткілікті ұйқы және стресстен аулақ болу қан қысымын реттеуге көмектеседі;
• зиянды әдеттерден бас тарту – темекі шегу мен алкогольді тұтыну қан тамырларына кері әсер етеді;
• су ішу тәртібін сақтау – ағзадағы сұйықтық теңгерімін ұстап тұру қан қысымының тұрақты болуына ықпал етеді.

Бұл шаралар гипертонияны алдын алып, жүрек-қантамыр жүйесінің саулығын сақтауға көмектеседі.

Қан қысымының күрт көтерілуі қауіпті жағдайға әкелуі мүмкін, сондықтан алғашқы белгілерді байқасаңыз, дереу шара қабылдаған жөн. Қысымды төмендетудің табиғи әдістері жағдайды жақсартуға көмектеседі, ал ауыр жағдайларда дәрігер тағайындаған дәрілерді қабылдау қажет. Гипертонияның алдын алу үшін дұрыс тамақтану, тұрақты қозғалыс және күйзеліспен күресу маңызды. Денсаулыққа немқұрайлы қарамай, қан қысымын бақылау әр адамның жауапкершілігінде.