Александрия маягы – ежелгі әлемнің жеті кереметінің бірі, тарихта ерекше орын алатын ғажайып құрылыс. Ол ежелгі дәуірде теңізшілерге жол көрсетіп, Александрия портының басты нышаны болған. Бұл ғимарат туралы көптеген аңыздар мен тарихи деректер бар, оның құрылысы мен тағдыры бүгінгі күнге дейін зерттеушілердің назарын аударуда. Төменде осы әйгілі нысанға қатысты қызықты мәліметтер берілген.
- Александрия маягы б.з.б. III ғасырда тұрғызылды. Оның құрылысы Египеттің билеушісі Птолемей I тұсында басталып, Птолемей II Филадельфтің кезінде аяқталды. Бұл нысан ежелгі әлемдегі ең биік ғимараттардың бірі болған.
- Маяк Александрия қаласындағы Фарос аралында салынған. Сондықтан оны кейде «Фарос маягы» деп те атайды. Осыған байланысты көптеген тілдерде «маяк» сөзі «фар» немесе «pharos» түбірінен шыққан.
- Ғимараттың биіктігі шамамен 100-140 метр аралығында болған. Ол үш қабатты құрылым ретінде салынған, төменгі бөлігі төртбұрышты, ортаңғысы сегізбұрышты, ал жоғарғы бөлігі цилиндр тәрізді болған.
- Александрия маягы шамамен 1500 жыл бойы жұмыс істеген. Ол теңізшілерге күндіз алыстан көрінетін, ал түнде оттың жарығымен бағыт беретін нысан болды. Бұл құрылыс сол заман үшін инженерлік ғажайып болып саналған.
- Маяктың жоғарғы бөлігінде үлкен айналар орналасқан. Олар күн сәулесін шағылыстырып, алыстан көрінетін жарық шығаратын болған. Бұл айналар мыс немесе қоладан жасалып, ерекше жылтыратылған.
- Александрия маягы бірнеше ғасыр бойы теңіз навигациясының ең маңызды құралдарының бірі болған. Оның жарығы түнде 50 шақырымға дейін жететін. Мұндай құрылым сол уақыт үшін теңдесі жоқ жаңалық болды.
- Ғимаратта ішкі баспалдақтар болған. Теңізшілер мен жұмысшылар маяктың жоғарғы бөлігіне осы баспалдақтар арқылы көтерілген. Бұл ішкі құрылым оны пайдалану мен күтіп ұстауға ыңғайлы еткен.
- Александрия маягын салуға грек сәулетшісі Сострат Книдский жетекшілік еткен. Ол бұл құрылысқа жоғары сапалы тастар мен ерекше құрылыс әдістерін қолданды.
- Бұл нысан жер сілкіністерінің әсерінен біртіндеп қирай бастады. Орта ғасырларда бірнеше рет күшті жер сілкіністері болған, соның нәтижесінде маяктың кейбір бөліктері құлаған.
- XV ғасырда маяк толықтай қирады. Оның орнына Египеттің сұлтаны Кайтбей жаңа қорған салдырды. Бүгінде бұл қорған Александрия қаласының көрікті жерлерінің бірі болып саналады.
- Кейбір тарихи деректер бойынша, маяктың ең жоғарғы бөлігінде мүсін болған. Оның кімнің мүсіні екені белгісіз, бірақ кейбір зерттеушілер оны Птолемей әулетінің бір өкілі немесе теңіз құдайы Посейдонның бейнесі деп болжайды.
- Ғимараттың қираған бөліктері кейінірек Жерорта теңізінің түбінен табылды. Бүгінде археологтар су астындағы зерттеулер жүргізіп, маяктың қалдықтарын зерттеуде.
- Александрия маягының құрылысына пайдаланылған тастар өте үлкен болған. Кейбір блоктардың салмағы бірнеше тоннаға дейін жеткен. Бұл ежелгі құрылысшылардың шеберлігін көрсетеді.
- Кейбір араб саяхатшылары өз жазбаларында маяк туралы ерекше сипаттамалар қалдырған. Олар ғимараттың биіктігі мен сәулеттік ерекшеліктеріне таңғалғанын жазған.
- Александрия маягының әсері кейінгі ғасырларда да сақталды. Орта ғасырларда Еуропа елдерінде маяктарды салу барысында осы ежелгі құрылым үлгі ретінде қолданылды.
- Бұл ғимарат тек навигациялық нысан ғана емес, сонымен қатар Александрия қаласының символына айналған. Ол Египеттің экономикалық және мәдени дамуына да ықпал еткен.
- Кейбір деректерге сәйкес, маяк тек жарық шығарып қана қоймай, шабуылдаушылардан қорғану үшін де қолданылған. Оның үстінде үлкен от жағып, дұшпандарды алыстан шошыту әдісі қолданылған болуы мүмкін.
- Бүгінгі күні Александрия маягының орнына қайта тұрғызу туралы ұсыныстар жасалуда. Егер бұл жоба іске асса, ол ежелгі әлемнің ұлы мұраларының бірі ретінде қайта жандануы мүмкін.
- Бұл нысан инженерлік құрылым ғана емес, тарихи құндылық ретінде де ерекше орын алады. Оның қалдықтарын зерттеу арқылы ежелгі әлемнің құрылыс технологиялары туралы құнды мәліметтер алуға болады.
Александрия маягы – адамзат өркениетінің ерекше жетістіктерінің бірі. Ол теңізшілер үшін бағыт-бағдар беріп қана қоймай, ежелгі сәулет өнерінің тамаша үлгісі ретінде танылды. Қирап қалғанына қарамастан, оның даңқы мен тарихи маңызы әлі күнге дейін сақталып келеді. Бұл құрылыс әлемдегі ең алғашқы және ең әйгілі маяктардың бірі ретінде тарихта қалды.
