Пирог – әлемнің әр түкпірінде ерекше танымал тағамдардың бірі. Ол тәтті де, тұзды да болуы мүмкін, түрлі ингредиенттермен дайындалып, ғасырлар бойы өзгеріске ұшырап келеді. Әр халықтың өзіне тән пирог түрлері бар, ал кейбір елдерде ол ұлттық тағам ретінде қабылданған. Төменде пирогтарға қатысты ең қызықты мәліметтер жинақталған.
- Пирогтардың тарихы мыңдаған жылдарға созылады. Алғашқы пирогтар Ежелгі Египетте пайда болған деп есептеледі, онда олар бал мен жаңғақ қосылған қамырдан жасалған.
- Орта ғасырларда пирогтар Еуропада танымал бола бастады. Олар көбінесе етпен немесе балықпен толтырылып, ыдыс ретінде пайдаланылған, себебі сол заманда металл ыдыстар тапшы болған.
- Францияда пирогтың ерекше түрі – киш пайда болған. Ол ашытылмаған қамырдан жасалып, ірімшік, жұмыртқа және ет өнімдерімен толтырылады.
- Англияда әйгілі «Шопский пирогы» дәстүрлі тағам саналады. Бұл картоп езбесімен жабылған ет пен көкөністен тұратын тағам.
- Америкада 4 шілде – Тәуелсіздік күніне орай шие пирогын жеу дәстүрге айналған. Бұл тәтті тағам американдық мәдениеттің бір бөлігіне айналған.
- Пирог сөзінің түп-тамыры славян тілдерінен шыққан. Ол «тойымдылық» және «қуаныш» мағынасын білдіреді, өйткені пирогтар көбінесе мерекелік дастарқанның ажырамас бөлігі болған.
- Кейбір елдерде пирог жасау үлкен шеберлікті талап етеді. Мысалы, Жапонияда күріш ұнынан жасалатын моти пирогтары ерекше дәстүрлі технологиямен дайындалады.
- Кеңес заманында пирогтар халық арасында өте танымал болған. Әсіресе, бәліштер мен қытырлақ қамырдан жасалған пирогтар көптеген отбасыларда жиі пісірілетін тағамдардың бірі болған.
- Дүниежүзіндегі ең үлкен пирог 1998 жылы Канаданың Нью-Брансуик қаласында дайындалды. Оның салмағы 10 тоннаға жуық болды.
- Франциядағы «Төрт патша күні» дәстүрінде арнайы пирог дайындалады. Ол ішіне кішкентай мүсін жасырылған тәтті қамырдан тұрады, ал мүсін шыққан адам бір күнге «патша» атанады.
- Италияда Пасха мерекесіне орай арнайы «Пастьера» пирогы пісіріледі. Оның басты ингредиенттері – сүзбе, лимон қабығы және бидай дәндері.
- Ресейде пирогтардың әр түрлі нұсқалары бар. Белгілі түрлерінің бірі – «Кулебяка», ол бірнеше қабаттан тұратын, түрлі салмалары бар үлкен пирог.
- Англияда ежелден бері еті бар пирогтар танымал. Оларды алғашында аңшылар жорықтарға алып кететін азық ретінде пайдаланған.
- АҚШ-та алма пирогы ұлттық тағамдардың бірі саналады. Бұл десерттің «Американдықтай адал» деген тіркеспен бірге қолданылуы оның танымалдығын дәлелдейді.
- Австралияда ет пирогы – ең сүйікті тағамдардың бірі. Оны көбінесе спорттық шаралар кезінде жейді.
- Пирогтың қамырын жасау тәсілі де түрліше болады. Кейбіреулер ашытқы қосылған жұмсақ қамырды қаласа, басқалары қабатталған қытырлақ қамырды ұнатады.
- Әлемдегі ең қымбат пирог 2016 жылы Ұлыбританияда жасалды. Оның құрамына қара трюфельдер, алтын жалатылған жапырақтар және элиталық ингредиенттер кірді.
- Қазақстанда да түрлі пирог түрлері танымал. Олардың ішінде бауырсақ пен самсаны қамтитын ұлттық нұсқалар да кеңінен таралған.
- Қазіргі заманғы наубайханалар пирогтың түрлі жаңа түрлерін әзірлеуде. Олардың арасында вегетариандық пирогтар, глютенсіз және қантсыз нұсқалар да бар.
Пирог – адамзат тарихындағы ең сүйікті тағамдардың бірі. Ол әртүрлі мәдениеттерде әрқилы дайындалып, ғасырлар бойы жаңарып, дамып келеді. Түрлі аспаздық дәстүрлер мен заманауи жаңалықтар бұл тағамды одан әрі қызықты әрі дәмді етуде.
