📋 Мазмұны
Күнделікті тұрмыста электр қуатын қолдану қалыпты жағдайға айналғанымен, тоқпен дұрыс жұмыс істемеу үлкен қауіп төндіруі мүмкін. Электр тогының соғуы – өте қауіпті әрі адам өміріне қауіп төндіретін жағдай. Мұндай сәтте шұғыл және дұрыс әрекет ету – зардап шегушінің аман қалуына тікелей әсер етеді. Сондықтан әр адам төтенше жағдай кезінде не істеу керектігін нақты білуі қажет. Осы мақалада тоқ соққан адамға алғашқы көмек көрсету ережелері мен маңызды кеңестерге назар аударамыз.
Қауіпсіздікті қамтамасыз ету
Алдымен өз өміріңізді қатерге тікпей, тоқ әсерінен зардап шеккен адамға қалай көмектесу керек екенін білуіңіз қажет. Төмендегі әрекеттерді орындау арқылы алғашқы минуттарда дұрыс бағытта қадам жасауға болады:
- ток көзіне жақындамас бұрын айналадағы қауіпсіздікті бағалау;
- зардап шегушіге қол тигізбес бұрын резеңке қолғап кию немесе құрғақ зат қолдану;
- электр қуатын өшіру тетігін немесе автоматты ажыратқышты табуға тырысу;
- зардап шегушіні құрғақ таяқпен немесе ағаш затпен ток көзінен ажырату;
- егер адам биіктікте болса, құлап кету мүмкіндігін ескеру.
Бұл қадамдар сіздің де жарақат алмауыңыз үшін қажет. Себебі тоқ өтіп жатқан адамға жалаң қолмен көмектесуге ұмтылу – қауіпті шешім.
Алғашқы медициналық көмек көрсету
Ток көзінен ажыратылған соң, жәбірленушінің жағдайын тексеріп, шұғыл көмек көрсету керек. Мұндай жағдайда әрекеттер нақты әрі жылдам болуы тиіс.
- Сананы және тынысты тексеріңіз. Адам есін білсе де, күйзеліс немесе діріл болуы мүмкін. Егер ол тыныс алмаса немесе ес-түссіз болса, бірден келесі қадамға көшіңіз.
- Жедел жәрдем шақырыңыз. Телефон арқылы жағдайды нақты сипаттап, мекенжайды анық жеткізіңіз. Қосымша нұсқауларды медициналық оператордан тыңдаңыз.
- Жүрекке жанама массаж жасаңыз. Егер зардап шегушінің жүрек соғысы мен тынысы тоқтаса, бірден көкірекке қысым жасау арқылы жүрекке жанама массаж бастаңыз. Бұл қан айналымын уақытша қалпына келтіріп, ми мен басқа органдарды тірі қалдыруға көмектеседі.
- Жасанды тыныс беру. Егер тыныс жоқ болса, көкірек массажымен қатар ауыздан ауызға тыныс беру тәсілін қолданыңыз. Алайда бұл әрекетті тек қауіпсіз жағдайда жасауға кеңес беріледі.
- Күйік болған жерлерді қарап шығыңыз. Электр тогы теріні күйдіріп, ішкі тіндерге де зақым келтіруі мүмкін. Зақымданған жерді таза матамен жауып, дәрігер келгенше қозғамаңыз.
- Зардап шеккен адамды тыныштандырып, қозғалтпай ұстаңыз. Ол өзін жақсы сезінсе де, ішкі жарақат болуы мүмкін. Медициналық көмек келгенге дейін адамның қалпын сақтауға тырысыңыз.
Электр тогынан зардап шеккен адамға көрсетілетін алғашқы көмек – оның өмірін сақтап қалудың шешуші кезеңі. Әр секунд бағалы болғандықтан, әрекеттер нақты әрі қауіпсіз болуы тиіс. Жоғарыда аталған қадамдарды білу мен қолдану – әрбір адамның азаматтық жауапкершілігі. Мұндай жағдайда сабыр сақтап, жылдам әрі дұрыс әрекет ету – нағыз көмек көрсетудің белгісі.
Назарда ұстауға тиіс кеңестер
Төмендегі кеңестер сізге электрмен жұмыс істеу барысында қауіпсіздікті сақтауға көмектеседі. Алдын алу – қайғылы жағдайдың алдын алудың ең тиімді жолы.
- тұрмыстық техниканы тексеріп отыру;
- ылғал ортада ток көзінен аулақ жүру;
- бүлінген сымдарды бірден ауыстыру;
- балаларды тоқ көзіне жақындатпау;
- кәсіби емес адамның электр құралдарын жөндемеу.
Күнделікті өмірде қауіпсіздікке мән беру – өзіңіздің де, жақындарыңыздың да өмірін сақтау деген сөз.
Электр тогының соғуы – күтпеген әрі қауіпті жағдай. Мұндай кезде адамның өмірін сақтап қалу көбінесе алғашқы сәттерде қабылданған шешімдерге байланысты болады. Қауіпсіздікті бірінші орынға қойып, көмек көрсету ережелерін алдын ала білу – әр азаматтың міндеті. Уақытылы әрекет пен суыққанды шешім өзге біреудің өмірін құтқаруы мүмкін.
