📋 Мазмұны
Көлік жүргізу – жауапты іс. Әсіресе ауа райы қолайсыз кезде, жүргізушіге жүктелер міндет арта түседі. Жаңбырлы күні асфальт үстінде қозғалу кезінде көлік дөңгелектері су қабатына тап болып, басқару қиындауы мүмкін. Мұндай жағдайды «аквапланерлеу» деп атайды – ол жол-көлік оқиғаларының бір себебіне айналып отыр. Сондықтан бұл құбылыстың алдын алу – жүргізуші үшін өте маңызды міндет.
Аквапланерлеу дегеніміз не?
Аквапланерлеу – көлік дөңгелегі мен жол жабынының арасында су қабаты пайда болып, доңғалақтың жермен жанасуы жоғалған сәт. Мұндайда жүргізуші рөлге ие бола алмай қалуы мүмкін. Бұл көбінесе жылдамдықтың жоғары, дөңгелектің тозған, немесе жолдағы су мөлшерінің көп болуына байланысты орын алады. Салдарынан көлік сырғып кетіп, апатқа ұшырау қаупі артады.
Қауіпсіздік үшін не істеу керек?
Аквапланерлеуден сақтану үшін қарапайым, бірақ тиімді тәсілдер бар. Олар жүргізушінің ептілігімен және көлікке күтім жасау мәдениетімен тығыз байланысты.
Жолда өзін дұрыс ұстау үшін мыналарды ескерген жөн:
- жолда жылдамдықты бірқалыпты ұстау;
- доңғалақтың жағдайын жиі тексеріп тұру;
- терең шалшықтар мен сулы жерлерден айналып өту;
- қашықтықты дұрыс сақтау;
- рөлді кенеттен бұрмау.
Бұл кеңестерді күнделікті тәжірибеде қолдану – көлік жүргізу қауіпсіздігін арттырады. Жаңбырлы ауа райында сақтық танытқан әр жүргізуші өз өмірімен қатар, айналасындағы адамдардың да амандығына ықпал етеді.
Дөңгелектер мен қысымның маңызы
Техникаға деген ұқыптылық – апаттың алдын алудың басты шарттарының бірі. Доңыз, яғни дөңгелектің сапасы мен қысымы жолдағы әрекетке тікелей әсер етеді.
Төмендегі кеңестер бұл мәселеде көмектесе алады:
- Дөңгелек тозбаған болсын. Жолмен байланысы нашар доңғалақ суды тиімді ығыстыра алмайды. Сондықтан ескі, бетіндегі өрнектері жойылған шина қауіп тудырады. Жаңбырлы маусым басталғанға дейін шиналарды тексеру артық етпейді.
- Қысымды өндіруші ұсынған мөлшерде ұстау. Төмен немесе жоғары қысым – екеуі де көлік тұрақтылығына зиян. Оптималды қысым доңғалақтың жолмен дұрыс жанасуын қамтамасыз етеді. Бұл әсіресе жаңбырлы жолда өте маңызды.
- Сапалы маусымдық шина қолдану. Жазғы шинамен жаңбырда жүру – қауіпті. Қолайлы маусымға сәйкес шина таңдау – көлік қауіпсіздігін арттырады. Арнайы ылғалды ауа райына арналған шиналар жақсы нәтиже береді.
Осы кеңестерге құлақ асып, шина жағдайын назарда ұстау – оқыс оқиғалардың алдын алудың сенімді жолы. Әсіресе алыс сапар алдында техникалық тексеріс жүргізу өте маңызды.
Жаңбырлы жолда қозғалыс ережелері
Тек техника емес, жүргізушінің жүріс-тұрысы да шешуші рөл атқарады. Жаңбыр жауғанда көрініс төмендеп, тежелу жолы ұзарады.
Мына ережелерді есте ұстау артықтық етпейді:
- Жылдамдықты азайту. Жаңбырлы жолда тежеу мүмкіндігі төмендейді. Сол себепті рұқсат етілген шектеуден баяу жүру – ең дұрыс шешім. Жылдамдық аз болған сайын көліктің сырғып кету ықтималдығы да төмен болады.
- Қашықтықты сақтау. Алдыңғы көлікпен арақашықтықты ұлғайту – қажет шара. Жылдам тоқтау қажет болған жағдайда бұл аралық қауіпсіздікке мүмкіндік береді. Әсіресе үлкен көліктер мен жүк машиналары артында көбірек қашықтық сақтау керек.
- Жарықты дер кезінде қосу. Жаңбыр кезінде көлік шамдарын жағу – көріністі жақсартып, басқа жүргізушілерге белгі береді. Тұман немесе бұлыңғыр ауа райында бұл – өте маңызды. Көп жағдайда апат осындай ұсақ-түйекке мән бермеуден туындайды.
- Суға толы жерлерден абайлап өту. Шалшық немесе сулы жол бөліктерінен өтерде жылдамдықты түсіру керек. Кей жағдайда айналып өту де дұрыс шешім болады. Су терең болса, көлік моторына зиян келуі мүмкін.
- Жүргізушінің зейіні мен сабырлылығы. Жаңбырлы күнде жолда асықпаған дұрыс. Жайбасарлық пен байыптылық – жүргізушінің басты қаруы. Телефон, радио немесе сыртқы алаңдаушылардан барынша аулақ болған жөн.
Бұл ережелерді ұстану – тек ереже сақтау ғана емес, өз өміріңе жауапкершілікпен қарау белгісі. Жаңбырлы жолда дұрыс әрекет ету – апаттан аман қалудың басты кепілі.
Аквапланерлеу – жүргізушіге қауіп төндіретін күрделі жағдай. Оның алдын алу – көлікке күтім жасау, тәртіп сақтау және ауа райын ескере білу арқылы ғана мүмкін болады. Әрбір жүргізуші осы қағидаларды ұстанса, жолдағы қауіп те азаяды. Кез келген ауа райында қауіпсіз жүру – тек жүргізушінің өз қолында. Сондықтан ұқыптылық пен сақтық – басты серігіңіз болсын.
