Судан – Африканың солтүстік-шығысында орналасқан алып мемлекет. Ол өзінің ежелгі өркениеттерімен, табиғи байлықтарымен және мәдени әртүрлілігімен танымал. Бұл елде Ніл өзенінің бойында көптеген тарихи ескерткіштер орналасқан. Судан туралы көпшілік біле бермейтін ерекше деректер бар.
- Судан Африкадағы аумағы бойынша үшінші ірі мемлекет болып саналады. 2011 жылы Оңтүстік Судан тәуелсіздік алғанға дейін бұл ел құрлықтағы ең үлкен мемлекет болған. Қазіргі таңда оның аумағы шамамен 1,88 миллион шаршы шақырымды құрайды.
- Елдің астанасы – Хартум. Бұл қала Ақ Ніл мен Көк Нілдің түйіскен жерінде орналасқан. Екі өзен бірігіп, әлемдегі ең ұзын өзен саналатын Нілді құрайды.
- Суданда пирамидалар саны Египеттен көп. Бұл елде 200-ден астам пирамида бар, олар ежелгі Нубия өркениетінің мұралары саналады. Нубия пирамидалары Египет пирамидаларынан кіші болғанымен, олардың тарихи маңызы зор.
- Судан климаты өте ыстық және құрғақ. Ел аумағының басым бөлігі шөлейт аймақтарға жатады. Жаз мезгілінде температура кей жерлерде 50 градусқа дейін жетеді.
- Суданның ресми тілі – араб тілі. Сонымен қатар, елде ағылшын тілі де кеңінен қолданылады. Бұдан бөлек, Судан халқы 100-ден астам жергілікті тілде сөйлейді.
- Судан халқының негізгі бөлігі ислам дінін ұстанады. Ислам елдің мәдениеті мен заңдарына үлкен ықпал етеді. Сонымен қатар, Суданның оңтүстігінде христиан және дәстүрлі африкалық діндер де кең таралған.
- Ел экономикасының басты салаларының бірі – алтын өндірісі. Судан Африкадағы ең ірі алтын өндіруші елдердің қатарына кіреді. Бұл қазба байлық елдің экономикалық дамуына елеулі үлес қосады.
- Судандағы ең ұзын өзен – Ніл. Ол елдің экономикалық және ауыл шаруашылық салалары үшін маңызды рөл атқарады. Ніл бойында көптеген тарихи қалалар мен археологиялық орындар орналасқан.
- Суданның байырғы тұрғындарының бірі – нубийліктер. Олар ежелгі замандардан бері осы аймақта өмір сүріп келеді. Нубийліктердің мәдениеті мен тілі Египет өркениетімен тығыз байланысты.
- Елде түйе шаруашылығы кең таралған. Судандық түйелер төзімділігімен және сапалы етімен ерекшеленеді. Түйе жарыстары елде танымал спорт түрлерінің бірі саналады.
- Судан дәстүрлі тағамдары өзіне тән дәмімен ерекшеленеді. Ең танымал тағамдарының бірі – «фул медамес», бұл бұршақтан жасалған тағам. Сонымен қатар, судандықтар қуырылған ет пен дәмдеуіштерге бай асты ұнатады.
- Судандағы басты табиғи көрнекіліктердің бірі – Мероэ пирамидалары. Бұл ежелгі патшалықтың астанасы болған аймақ. Бүгінде ол ЮНЕСКО-ның әлемдік мұралар тізіміне енгізілген.
- Суданда дәстүрлі киімдер ерекше сән-салтанатымен ерекшеленеді. Ер адамдар көбінесе кең ақ киім – «джаллабия» кисе, әйелдер түрлі түсті ұзын көйлектер киеді. Киім үлгісі климаттық жағдайларға бейімделген.
- Елдегі ең үлкен нарықтардың бірі – Омдурман базары. Бұл жерде қолөнер бұйымдары, алтын, күміс, маталар және дәстүрлі тағамдар сатылады. Базар Судан мәдениетінің алуан түрлілігін көрсетеді.
- Суданның ұлттық биі – «Нуба биі». Бұл би салттық және мерекелік шараларда орындалады. Би қимылдары көбінесе жауынгерлік өнер элементтерін қамтиды.
- Елдегі ең маңызды спорт түрі – футбол. Судан Африкадағы алғашқы футбол федерацияларының бірін құрды. Судан құрамасы Африка Ұлттар Кубогына алғаш қатысқан елдердің бірі болды.
- Судан тарихында ұзақ уақыт бойы азаматтық қақтығыстар болды. Ел 1956 жылы Ұлыбританиядан тәуелсіздік алғаннан кейін бірнеше ішкі соғыстарды бастан кешірді. Қазіргі кезде ел тұрақтылықты қалпына келтіруге тырысып жатыр.
- Судан – ежелгі өркениеттердің бесігі. Бұл аймақта алғашқы мемлекеттердің бірі – Куш патшалығы өмір сүрген. Куш патшалары бір кездері Египетті де басқарған.
- Ел аумағында бірнеше ұлттық саябақтар бар. Олардың ішінде ең ірісі – Диндер ұлттық паркі. Бұл табиғи қорықта арыстандар, пілдер және көптеген сирек кездесетін жануарлар мекендейді.
Судан – тарихи мұрасы бай, табиғаты ерекше және мәдениеті алуан түрлі мемлекет. Бұл елдің пирамидалары, шөл далалары мен Ніл өзені оны әлемдегі ерекше елдердің қатарына қосады. Судан халқы ғасырлар бойы өз дәстүрлерін сақтап, ата-бабаларының мәдениетін жалғастырып келеді. Бұл ел туралы мәліметтер оның қызықты әрі ерекше мемлекет екенін дәлелдейді.
