Соғыс – адамзат тарихындағы ең ауыр сынақтардың бірі, ал бейбітшілік – ең асыл мұрат. Әр заманның ұлы ойшылдары мен көшбасшылары соғыс пен бейбітшіліктің мәнін түсінуге тырысып, өз пікірлерін білдірген. Соғыс адамзатқа қасірет әкелсе, бейбітшілік адамдардың шынайы гүлденуі мен дамуына мүмкіндік береді. Төменде тарихта қалған дана сөздер соғыс пен бейбітшіліктің шынайы құнын тереңірек ұғынуға көмектеседі.
«Соғыста жеңіс жоқ, тек қана құрбандық бар.»
– Уинстон Черчилль
Бұл сөздер соғыстың салдары қаншалықты ауыр екенін көрсетеді. Қандай да бір тарап жеңіске жетсе де, соғыс қайғы-қасірет пен шығынсыз өтпейді. Осыны түсінген адам бейбітшіліктің маңызын тереңірек сезінеді.
«Бейбітшілік – адамның ең ұлы жеңісі.»
– Виктор Гюго
Соғыс – бұл қирау мен жойылу, ал бейбітшілік – өркендеу мен дамудың кепілі. Гюго адамзаттың нағыз жетістігі соғысты жеңу емес, бейбіт өмірді сақтау екенін ескертеді. Шынайы жеңіс – қантөгіссіз, татулықта өмір сүру.
«Соғыс бастау үшін көп ақылдың қажеті жоқ, бірақ оны тоқтату үлкен даналықты талап етеді.»
– Альберт Эйнштейн
Соғысты бастау үшін бір ғана шешім жеткілікті, ал оның салдарын түзету үшін ұрпақтар бойы еңбек ету қажет. Эйнштейн соғыстың оңай жол екенін, ал бейбітшілікке ұмтылу әлдеқайда күрделі міндет екенін меңзейді. Бейбітшілікті сақтау үшін барлығымыз жауаптымыз.
«Соғыс – адам табиғатының ең үлкен әлсіздігі.»
– Лев Толстой
Соғыс адамның ашкөздігі мен билікке деген құмарлығынан туындайды. Толстой адамзат өркениетті дамытудың орнына, соғысқа әлі де жүгінетінін сынайды. Оның ойынша, нағыз күш – бейбітшілік орнатуда.
«Егер сен бейбітшілік қаласаң, соғысқа дайындалма, әділдікке ұмтыл.»
– Барух Спиноза
Көптеген адамдар бейбітшілікті сақтау үшін күш қолдану керек деп санайды. Алайда Спиноза әділетті қоғам қалыптасқан кезде ғана шынайы бейбітшілік орнайтынын айтады. Қарулану емес, әділеттілік – тұрақты бейбітшіліктің негізі.
«Соғыста ешкім де жеңіске жетпейді – бәрі де жеңіледі.»
– Невилл Чемберлен
Соғыс екі тарапқа да тек қайғы әкеледі. Чемберленнің ойынша, соғыста бір жақтың жеңімпаз атануы мүмкін, бірақ бәрібір барлық халық зардап шегеді. Сол себепті бейбітшілікті сақтау – ең үлкен жеңіс.
«Бейбітшілік – адамдардың жүрегінде басталады.»
– Далай Лама
Егер әр адам өз ішінде татулық орнатса, әлемде соғыс болмайды. Далай Лама бейбітшілік сырттан емес, адамдардың жан дүниесінен басталатынын еске салады. Нағыз бейбітшілік – мейірімділік пен түсіністікке негізделген өмір салты.
Соғыс – бұл адамзат өркениетінің ең үлкен трагедиясы, ал бейбітшілік – оның ең үлкен жетістігі. Тарихтан сабақ алған халық қантөгістен аулақ болуға тырысады. Осы дана сөздер соғыс пен бейбітшіліктің мәнін терең түсінуге және татулықтың шынайы құндылығын ұғынуға көмектеседі. Өркениетті қоғамның басты мақсаты – соғысқа жол бермей, болашақ ұрпақ үшін бейбіт өмір құру.
