Жапон мәдениетінің терең қабаттарынан орын алған діни сенім – синтоизм – табиғатпен үндестік пен ата-баба рухына тағзым етуді негіз етеді. Ол Жапония халқының тұрмыс-тіршілігіне, мерекелеріне, мінез-құлқына зор ықпал еткен. Бұл наным көптеген аспектіде басқа діндерден ерекшеленеді және ғасырлар бойы өзгеріссіз сақталып келеді. Төменде осы рухани ағымға қатысты ерекше деректермен таныса аласыз.
- Синтоизмде Құдайдың нақты бейнесі жоқ. Оның орнына мыңдаған камилар, яғни рухани болмыстар мен табиғат иелері құрметтеледі.
- Синтоистік ғибадатханаларда дұға оқылмайды, оның орнына үнсіздік, тағзым және қол шапалақтау арқылы құрмет көрсетіледі. Бұл әрекеттер камилармен байланыс орнату үшін қажет.
- Камилар тек құдайлар ғана емес, ата-баба рухтары, таулар, өзендер мен ағаштар секілді табиғат нысандары да бола алады. Бұл наным табиғатты қастерлеуге негізделген.
- Синтоизмде ізгілік пен тазалық басты ұстанымдар болып есептеледі. Рухани ластанудан арылу үшін арнайы тазарту рәсімдері жиі өткізіледі.
- Жапон халқы синтоизм мен буддизмді қатар ұстануы мүмкін. Көптеген адамдар күнделікті өмірде синто рәсімдерін орындаса, өлім-жітім кезінде буддистік салттарды қолданады.
- Синтоистік мерекелердің бірі – Сецубун, көктемнің басталуына арналған шара. Бұл күні жаман рухтарды қуып шығу үшін үйге бұршақ шашу рәсімі жасалады.
- Синтоизмде қасиетті кітап немесе пайғамбар жоқ. Негізгі білім мен дәстүрлер ұрпақтан-ұрпаққа ауызша және жазбаша түрде беріледі.
- Ғибадатханаларда орналасқан торий қақпалары әлем мен киелі кеңістік арасындағы шекараны білдіреді. Осы арканың астынан өткенде адам рухани кеңістікке енеді деп есептеледі.
- Синто рәсімдерінде арнайы музыка мен би қолданылады. Мысалы, кагура деп аталатын би арқылы камиларға құрмет көрсетіледі.
- Ғибадатханаға келушілер көбінесе омамори деп аталатын тұмар сатып алады. Бұл тұмарлар адамдарды бәле-жаладан сақтайды және сәттілік әкеледі деп сенеді.
- Әр синто ғибадатханасының өз қамқоршысы саналатын жеке камиі болады. Бұл рух сол жерге ғана тән және оның ерекше қасиеттері бар деп есептеледі.
- Синтоизмде некелесу рәсімі ерекше сән-салтанатпен өтеді. Жас жұбайлар ками алдында ант беріп, символдық түрде сакэ ішеді.
- Синтоизмдегі негізгі ұғымдардың бірі – мусуби, яғни дүниенің бірлігін, тіршіліктің байланысын білдіретін түсінік. Бұл ұғым арқылы барлық тіршілік иелері өзара байланысты деп ұғынылады.
- Жапониядағы ең көне ғибадатхана – Исе дзингу. Бұл мекен күн құдайы Аматэрасу Омикамиге арналған және императорлық әулетпен тығыз байланысты.
- Синтоизмде тазалық пен кіршіксіздік ерекше мәнге ие. Ғибадатханаға кірмес бұрын келушілер міндетті түрде қолын және аузын жуып тазартады.
- Қазіргі Жапонияда шамамен 80 мыңнан астам синтоистік ғибадатхана бар. Бұл көрсеткіш елдің мәдени өмірінде бұл діннің маңызын айқын көрсетеді.
- Камидана деп аталатын үйлік ғибадат сөрелері көптеген жапон үйлерінде кездеседі. Онда адамдар күн сайын тағзым жасап, үй ішін амандықта ұстауды тілейді.
- Синтоизмде табиғат апаттары мен ерекше құбылыстар да камилардың белгісі ретінде қарастырылады. Мысалы, жер сілкінісі немесе жанартаудың атқылауы құдайлардың ескертуі деп саналады.
- Жапон императорлық әулеті синтоизммен тығыз байланысты. Елдің ресми идеологиясында император күн құдайының тікелей ұрпағы деп есептеледі.
- Синтоизмде адамның рухы өлгеннен кейін камиға айналуы мүмкін деген сенім бар. Осыған байланысты ата-баба рухтарына арнап жыл сайын түрлі еске алу рәсімдері өткізіледі.
Осы мәліметтер арқылы синтоизмнің терең тамырлы әрі өзіндік ерекшелігі бар рухани жүйе екенін аңғаруға болады. Табиғатпен үндестік, рухтарды құрметтеу, тазалық пен үйлесімділік – бұл нанымның басты негіздері саналады. Жапон мәдениеті мен тұрмысында синтоизмнің алар орны ерекше. Мұндай мәліметтер бұл діннің әлемдегі сирек әрі ерекше жүйелердің бірі екендігін көрсетеді.
