Қылыштасу – ежелден келе жатқан күрделі әрі әсем спорт түрі. Бұл өнер бір кезде тек рыцарьлар мен аристократтар арасында ғана кең тараған болса, бүгінде халықаралық деңгейде танымал спортқа айналды. Тарих пен қазіргі заманның тоғысқан бұл тартымды сайысы техника мен шапшаңдықты қатар талап етеді. Енді осы спорт жайлы бұрын естімеген ерекше деректерге тоқталайық.
- Қылыштасу – Олимпиада ойындарының ең алғашқы бағдарламасына енген спорт түрлерінің бірі. Ол 1896 жылғы Афина Олимпиадасында алғаш рет ресми түрде өткізілді.
- Бұл спортта үш түрлі қару қолданылады, олар – рапира, семсер және қылыш. Әрқайсысының ережелері, соққы нысаналары мен техникалары өзгеше болып келеді.
- Қылыштасу спортында жылдамдық басты рөл атқарады, кей шабуылдар адамның көз ілеспес жылдамдығымен жасалады. Сондықтан жарыстарда соққыны анықтау үшін арнайы электронды жүйелер пайдаланылады.
- Рапирамен қылыштасу кезінде тек дененің алдыңғы бөлігі ғана жарамды соққы аймағы саналады. Ал семсерде бүкіл дене жарамды аймақ болып есептеледі.
- Қылыштасу киімі арнайы қауіпсіздік талаптарына сай тігіледі. Киім бірнеше қабатты матадан тұрады және денені пышақ тектес жарақаттардан қорғайды.
- Қылыштасушылар дулыға киіп сайысқа түседі. Бұл бас киімнің ішінде арнайы торлы маска болады, ол көзді және бетті қорғауға арналған.
- Франция – қылыштасу спортының ең көп медаль жеңіп алған елдерінің бірі. Бұл елде қылыштасу ғасырлар бойы ұлттық дәстүр ретінде сақталып келеді.
- Әйелдер арасындағы қылыштасу Олимпиада бағдарламасына 1924 жылы енгізілді. Алайда толыққанды жеке жарыстар тек 1996 жылдан бастап өткізіле бастады.
- Қылыштасу терминологиясында латын, француз және итальян тілдерінен енген сөздер көп кездеседі. Бұл спорттың тарихи даму жолымен тікелей байланысты.
- Қазіргі таңда қылыштасумен 150-ден астам елде айналысады. Бұл Халықаралық қылыштасу федерациясының мүшелік санының бір дәлелі бола алады.
- Қылыштасуда рефери төрешілерден бөлек, бірнеше қазылар алқасы да жұмыс істейді. Олар шабуылдың дұрыстығын және соққының дәлдігін анықтап отырады.
- Қылыштасу жаттығулары баланың денесін үйлесімді дамытады, өйткені спортшы тұрақты қозғалыста болып, тепе-теңдікті сақтау дағдысын жетілдіреді.
- Спорттық қылыштың ұшы өткір болмайды. Оның орнына серіппелі немесе доғал металл қондырғы қойылып, жарақат алудың алдын алады.
- Қылыштасу жарыстарында шабуыл жасау мен қорғану арасындағы уақыт алшақтығы миллисекундтармен өлшенеді. Бұл спортта бір сәттік кідіріс шешуші рөл ойнауы мүмкін.
- Бастапқыда қылыштасу аристократтар мен әскери элитаның дуэль өнері ретінде дамыған. Кейін бұл тәжірибе спортқа айналып, бұқаралық сипат алды.
- Жас спортшылар үшін қылыштың салмағы ересектерге қарағанда жеңіл болады. Бұл олардың дене бітіміне бейімделуі үшін жасалған.
- Қылыштасуда қарсыласқа құрмет көрсету маңызды. Жарыс алдында және соңында қарсыластар бір-біріне бас июмен немесе қол алыспен құрмет білдіреді.
- Кейбір елдерде қылыштасу мектеп бағдарламасына енгізілген. Бұл жас ұрпақтың тәртіпке, шыдамдылыққа және өзін-өзі бақылауға үйренуіне септігін тигізеді.
- Қылыштасу – техникалық шеберлікті ғана емес, стратегиялық ойлауды да қажет ететін спорт түрі. Әр қимыл – есеппен жасалатын шешім.
- Қазақстанда да қылыштасу спорты дамып келеді. Біздің елдің спортшылары халықаралық ареналарда жүлделі орындар алып жүр.
Қылыштасу – тек шапшаңдық пен күштің ғана емес, парасат пен шыдамдылықтың да көрінісі. Бұл спорт адамның денесін ғана емес, ойын да шыңдайды. Тарихи дәстүрлерден бастау алған бұл ерекше өнер заманауи технологиялармен үндесіп, өзектілігін жоғалтпай келеді. Қылыштасу арқылы адам өзін-өзі тәрбиелеудің биік сатысына көтеріле алады.
