Қайыңды көлі – табиғаттың ерекше ғажайыптарының бірі. Ол өзінің су астындағы ағаштары мен мөлдір көгілдір суымен таңғалдырады. Бұл көлге барған кез келген адам оның сұлулығына тамсанып, табиғаттың тылсым күшімен жасалған көрініске тәнті болады. Осы ерекше көл жайлы тың деректерге назар аударайық.
- Қайыңды көлі Қазақстанның Алматы облысында, Көлсай көлдері ұлттық паркі аумағында орналасқан. Ол теңіз деңгейінен 1867 метр биіктікте жатыр.
- Көл 1911 жылы жер сілкінісінің нәтижесінде пайда болған. Жер көшкіні тау шатқалын бөгеп, жаңбыр мен еріген қар сулары жиналып, көлге айналған.
- Қайыңды атауы қазақ тілінде «қайыңды жер» деген мағынаны білдіреді. Алайда көлдің суында көбінесе шыршалар сақталған, ал қайың ағаштары маңайда өседі.
- Су астындағы ағаштардың биіктігі шамамен 15-20 метрді құрайды. Уақыт өте келе олардың ұштары су бетінен шығып, ерекше көрініс қалыптастырған.
- Көлдің суы өте суық, тіпті жаз мезгілінде де температурасы 6-8°C-тан аспайды. Сондықтан мұнда суға түсу тек шыдамды туристер үшін ғана мүмкін.
- Су астындағы ағаштардың діңдері шірімеген. Таза және салқын су олардың табиғи күйін сақтап, ерекше су асты орманын қалыптастырған.
- Қайыңды көлінің тереңдігі орташа есеппен 25-30 метр. Кейбір жерлерде тереңдігі 35 метрге дейін жетеді.
- Бұл көл су астындағы ерекше пейзажы үшін сүңгуірлер арасында танымал. Мұнда сүңгу барысында жүздеген жылдар бойы өзгермеген ағаштардың арасымен жүзіп өтуге болады.
- Көлде балықтар өте аз кездеседі. Суық температура мен минералдардың аздығы балықтардың тіршілік етуіне қолайсыз жағдай туғызады.
- Қайыңды көліне жету оңай емес. Ол Алматыдан шамамен 300 шақырым қашықтықта орналасқан және оған жету үшін таулы жолдармен жүру қажет.
- Көлдің түсі жыл мезгілдеріне қарай өзгереді. Жазда көгілдір түске боялса, күзде жасыл және ашық көк түстер араласады.
- Қайыңды көлі туристер арасында танымал болғанымен, ол табиғи тепе-теңдікті сақтап қалу мақсатында ерекше қорғалатын аймақтардың бірі болып саналады.
- Көлдің суының мөлдірлігі мен тыныштығы оны нағыз көркем суретке айналдырады. Айналадағы таулар мен қылқан жапырақты ормандар бұл сұлулықты одан әрі толықтыра түседі.
- Қайыңды көлінің суы күн сәулесіне байланысты түрлі түстерге өзгереді. Күн ашық күндері су көкшіл болып жарқыраса, бұлтты күндері қою жасыл түске боялады.
- Бұл көл Көлсай көлдерімен қатар жиі аталады, бірақ олардың пайда болу тарихы әртүрлі. Көлсай көлдері мұздықтардың еруінен пайда болған, ал Қайыңды жер сілкінісі нәтижесінде қалыптасқан.
- Қайыңды көлі табиғат зерттеушілерінің назарын аударып келеді. Ғалымдар оның су астындағы өсімдіктер мен ағаштардың сақталу ерекшеліктерін зерттеумен айналысады.
- Көлге қыста келетін туристер оны мұз басқан күйінде көреді. Суық ауа райына қарамастан, мұндағы пейзаж қыста да ерекше әдемі көрінеді.
- Қайыңды көліне баратын туристер жол бойында қазақтың ұлттық тағамдарынан дәм тата алады. Жергілікті халық қонақтарға қымыз, бауырсақ, қуырдақ сияқты тағамдарды ұсынады.
- Бұл көл кино түсірілімдері мен фотосессиялар үшін ерекше орын саналады. Оның бірегей табиғи сұлулығы көптеген шығармашылық жұмыстарға шабыт береді.
Қайыңды көлі – табиғаттың тылсым күшімен қалыптасқан ерекше орын. Оның су астындағы орманы, мөлдір суы мен айналасындағы табиғи сұлулығы туристерді таңғалдырмай қоймайды. Бұл көл табиғатты бағалайтын әр адам үшін көркем және таңғажайып мекен болып қала береді. Қайыңды туралы деректерді білген сайын оның құпиясы мен сұлулығы бұрынғыдан да әсерлі көрінеді.
