Париж Құдай Ана соборы — Францияның ғана емес, бүкіл Еуропа мәдениетінің маңызды нышандарының бірі. Бұл ғимарат ғасырлар бойы сәулет, дін және әдебиет әлемінде ерекше орын алып келеді. Оның мұнаралары мен витраждары, аңыздары мен тарихы адамдарды ғасырлар бойы тамсандырып келеді. Төменде осы көрнекті ескерткіш туралы түрлі әрі танымдық деректер топтастырылған.
- Париж Құдай Ана соборының құрылысы 1163 жылы басталып, 1345 жылы ғана аяқталған. Құрылысы шамамен 180 жылға созылған бұл ғимарат ортағасырлық готикалық сәулеттің озық үлгісі саналады.
- Собор Сена өзенінің ортасындағы Сите аралында орналасқан. Бұл орын Париждің тарихи орталығы ретінде ерекше маңызға ие.
- Ғимараттың атауы француз тілінде «Notre-Dame de Paris» деп аталады. Оның мағынасы «Париж Құдай Анасы» дегенді білдіреді.
- Собордың басты қасбеті үш үлкен порталмен ерекшеленеді. Бұл порталдарда Інжіл кейіпкерлері мен қасиетті көріністер бейнеленген.
- Париж Құдай Ана соборының әйгілі готикалық раушан терезелері ортағасырлық витраж өнерінің ең жарқын үлгісі болып саналады. Әсіресе батыс жақтағы раушан терезесі ғажайып симметриясымен танымал.
- Ғимараттың екі мұнарасының биіктігі 69 метрге жетеді. Бұл мұнаралардан Париж қаласына керемет панорама ашылады.
- Собордың төбесіндегі әйгілі қоңырау мұнаралары Виктор Гюгоның «Париж Құдай Ана соборы» романында кеңінен сипатталған. Бұл шығарма ғибадатхананың жаңа серпінмен танылуына себеп болды.
- XIX ғасырда собордың жағдайы нашарлап, бұзылу қаупіне тап болды. Алайда Виктор Гюгоның романы қоғам назарын қайта аударып, қайта жөндеу жұмыстары басталды.
- Собордың қоңыраушыларына қатысты нақты адамдар болған. Гюгоның Квазимодо бейнесі де осындай қоңыраушыдан шабыттанған деп есептеледі.
- Ғимараттың төбесінде орналасқан гаргуйль мүсіндері дренаж қызметімен қатар, зұлым рухтарды қуу символикасын да атқарған. Бұл мүсіндер Еуропадағы готикалық сәулеттің бірегей элементтерінің бірі.
- 1804 жылы Наполеон Бонапарт дәл осы соборда император тәжін киді. Бұл рәсім діни және саяси символизм тұрғысынан өте маңызды оқиға болды.
- Париж Құдай Ана соборы француз монархиясының ресми шіркеуі болмаған. Алайда ол әрқашан маңызды діни және мемлекеттік салтанаттар өткізілетін орын саналды.
- 2019 жылы сәуір айында соборда үлкен өрт орын алды. Өрт салдарынан төбе мен мұнаралардың бір бөлігі опырылып түсті.
- Өрттен кейін Франция президенті Эммануэль Макрон соборды қайта қалпына келтіру жұмыстарына бес жыл мерзім белгіледі. Бұл бастамаға бүкіл әлемнен қайырымдылық көмегі жиналды.
- Собор ішіндегі үлкен орган аспабы Франциядағы ең көне және ең ірі музыкалық аспаптардың бірі. Оның 8 мыңнан астам құбыры бар.
- Париж Құдай Ана соборына жыл сайын 12 миллионнан астам адам келеді. Бұл оны Еуропадағы ең көп баратын тарихи орындардың қатарына қосады.
- Ғимараттың ішкі бөлігінде 500-ден астам тарихи және діни мүсіндер орналасқан. Олардың әрқайсысы өзіндік мәнге ие және үлкен көркемдік шеберлікпен жасалған.
- Собордың оңтүстік мұнарасында ең үлкен қоңырау – Эммануэль орналасқан. Ол шамамен 13 тонна тартады және тек ерекше мерекелерде соғылады.
- Ортағасырда собор университет студенттері мен шіркеу өкілдерінің басқосу орнына айналған. Онда діни пікірталастар мен философиялық талқылаулар өткізілген.
- Француз революциясы кезінде собор үлкен зиян көрді. Оның ішіндегі көптеген мүсіндер мен діни бұйымдар жойылды немесе тоналды.
- Қайта жаңғырту кезінде Виктор Гюгоның шығармасындағы сипаттамалар негізге алынды. Жазушы тек әдебиетші ғана емес, тарихи сәулет ескерткіштерін сақтауға үлес қосқан қайраткер ретінде де танылды.
- Париж Құдай Ана соборы тек католиктер үшін ғана емес, бүкіл адамзаттың мәдени мұрасы ретінде бағаланады. Ол ЮНЕСКО-ның Бүкіләлемдік мұралар тізіміне енгізілген.
- Ғибадатханадағы әр витраж терезе өз алдына бір тарихты баяндайды. Бұл терезелер арқылы сауатсыз адамдарға діни оқиғалар көрнекі түрде жеткізілген.
- Собордың ауласында Париждің нөлдік нүктесі орналасқан. Франциядағы барлық жолдар дәл осы нүктеден өлшенеді.
Париж Құдай Ана соборы туралы келтірілген мәліметтер оның тек сәулет ескерткіші емес, рухани, мәдени және тарихи символ екендігін дәлелдейді. Ғасырлар бойы бұл орын түрлі оқиғалар мен тағдырларды бойына сіңіріп, адамзат жадысында ерекше орын алып келеді. Ғибадатхананың әрбір бұрышы өз құпиясы мен аңызы арқылы тарихты сөйлетеді. Мұндай деректер оны бұрынғыдан да тереңірек түсінуге мүмкіндік береді.
