Ормандар – жер бетіндегі ең маңызды экожүйелердің бірі. Олар миллиондаған жануарлар мен өсімдіктердің тіршілік ортасы болып қана қоймай, бүкіл планетаның климатын реттеуге де ықпал етеді. Ағаштар ауаны тазартуға, көмірқышқыл газын сіңіруге және жауын-шашын мөлшерін тұрақтандыруға көмектеседі. Ормандар туралы деректер олардың табиғат пен адам өміріндегі маңыздылығын аша түседі.
- Жер шарындағы ормандар жалпы аумақтың шамамен 30 пайызын қамтиды. Олар жыл сайын миллиардтаған тонна көмірқышқыл газын сіңіреді;
- Әлемдегі ең үлкен орман – Амазон джунглиі. Бұл орман бүкіл планетаның оттегінің 20 пайызын өндіреді;
- Сібір тайгасы – жер бетіндегі ең үлкен қылқан жапырақты орман. Оның ауданы бірнеше миллион шаршы шақырымды құрайды;
- Тропикалық ормандарда жер бетіндегі барлық жануарлар мен өсімдіктер түрлерінің жартысынан астамы кездеседі. Бұл экожүйелер биологиялық әртүрлілік бойынша көш бастап тұр;
- Жаңбырлы ормандар өз атауын жиі жауын-шашынның түсуіне байланысты алған. Мұнда жылына 2000-нан астам миллиметр жаңбыр жауады;
- Ағаштар бір-бірімен ерекше әдіспен байланысады. Тамырлар арқылы олар су мен қоректік заттарды бөлісіп, тіпті бір-біріне қауіп туралы белгі жібере алады;
- Ормандар адамдар үшін маңызды ресурстардың көзі болып табылады. Олардан ағаш, дәрілік өсімдіктер және басқа да пайдалы өнімдер алынады;
- Кейбір ағаштар бірнеше мың жыл өмір сүре алады. Әлемдегі ең қарт ағаштардың бірі – 5000 жылдан астам уақыт бойы өсіп келе жатқан «Метушела» қарағайы;
- Орманды жерлердегі ағаштардың басым бөлігі жерге түспей, бір-біріне сүйеніп құлайды. Бұл құбылыс биологиялық циклдің бір бөлігі болып табылады;
- Бамбук – әлемдегі ең тез өсетін өсімдік. Кейбір түрлері тәулігіне бір метрге дейін өседі;
- Ормандарда жер астындағы саңырауқұлақтар мен микроағзалардың ерекше экожүйесі бар. Олар топырақты құнарландырып, ағаштардың дамуына ықпал етеді;
- Кейбір ормандарда ағаштар ауадан ылғалды сіңіріп, оны топыраққа жеткізе алады. Бұл процесс шөлейттенудің алдын алуға көмектеседі;
- Ормандар климаттық тұрақтылықты қамтамасыз етеді. Олар жауын-шашын мөлшерін реттеп, ауа температурасының күрт өзгеруін болдырмайды;
- Кейбір ағаштар улы болып келеді. Мысалы, манцинелла ағашының жемістері адамдар үшін өте қауіпті;
- Әлемдегі ең кішкентай орман – Пакстың Тейшн орманы. Оның ауданы бар болғаны бірнеше гектарды құрайды;
- Ормандар тек қана өсімдіктерден тұрмайды. Оларда миллиондаған жәндіктер, құстар мен аңдар мекендейді;
- Жасанды ормандар табиғи ормандар сияқты экологиялық қызметтерді толық орындай алмайды. Сондықтан табиғи орман алқаптарын сақтау аса маңызды;
- Кейбір ағаштардың діңдері өте кең. Баобаб ағашының диаметрі 10 метрден асады және ол ішіне адамдар сыйып кететіндей үлкен қуыстарға ие;
- Жыл сайын ормандардың миллиондаған гектары оталып, жойылып жатыр. Бұл құбылыс климаттың өзгеруіне және биологиялық әртүрліліктің азаюына әсер етеді.
Ормандар – табиғаттың ең күрделі әрі таңғажайып жүйелерінің бірі. Олар тек өсімдіктер мен жануарлардың мекені ғана емес, сонымен қатар бүкіл планетаның тепе-теңдігін сақтайтын басты экожүйелердің бірі. Ормандар туралы мәліметтер оларды қорғау мен қалпына келтірудің маңыздылығын көрсетеді. Табиғи ресурстарды дұрыс пайдалану арқылы олардың болашақ ұрпақ үшін сақталуына үлес қосуға болады.
