Ниагара сарқырамасы – табиғаттың ғажайып туындыларының бірі ретінде әлемге танымал. Оның зор су ағыны мен көз тартар көрінісі жыл сайын миллиондаған туристерді баурап алады. Бұл сарқырама тек сұлулығымен емес, географиялық, тарихи және инженерлік маңызымен де ерекшеленеді. Төменде ұсынылған түрлі мазмұндағы мәліметтер арқылы Ниагара сарқырамасы туралы танымыңызды кеңейтуге болады.
- Ниагара сарқырамасы Солтүстік Американың екі елі – АҚШ пен Канада шекарасында орналасқан. Ол Ниагара өзенінің бойында, Онтарио және Эри көлдерінің арасында ағады.
- Сарқырама үш бөліктен тұрады: Канада жағындағы Төмендеген ат тәрізді сарқырама, АҚШ жағындағы Америкалық сарқырама және екі арадағы Келіншек вуальі деп аталатын бөлігі. Бұл бөліктер табиғи құрылымымен және су ағу ерекшеліктерімен бір-бірінен айрықшаланады.
- Ниагара сарқырамасының жалпы биіктігі шамамен 53 метрді құрайды. Алайда су көлемінің көптігі оны әлемдегі ең қуатты сарқырамалардың қатарына енгізеді.
- Бұл сарқырама арқылы секундына орта есеппен 2400 текше метр су ағады. Кей кездері бұл көрсеткіш 5700 текше метрге дейін жетеді.
- Ниагара атауы ирокез үндістерінің тілінен шыққан және «гүрілдеген су» деген мағынаны білдіреді. Бұл атау сарқыраманың үнемі жаңғырып тұратын табиғи үнін бейнелейді.
- Алғаш рет еуропалықтар сарқыраманы 1678 жылы француз миссионері Луи Энепиннің жазбалары арқылы таныған. Бұл дерек Ниагараның тарихи танымын бастау нүктесіне айналдырды.
- 1846 жылы Ниагара сарқырамасының маңында алғашқы қонақүй ашылып, туризм дами бастады. Қазір бұл өңір туристер үшін әлемдегі ең танымал табиғи бағыттардың біріне айналған.
- Канада жағындағы қарау алаңы – сарқыраманы тамашалауға ең қолайлы орындардың бірі. Бұл тұстан сарқыраманың толық көрінісі мен тұманға айналған су тамшылары айқын байқалады.
- Сарқыраманың түбінде үнемі тұман мен кемпірқосақ пайда болып тұрады. Бұл көрініс табиғаттың сұлулығы мен үйлесімін ерекше әсермен сезіндіреді.
- Сарқырамадан төмен қарай серуендеуге мүмкіндік беретін арнайы кемелер жұмыс істейді. «Maid of the Mist» деп аталатын бұл кеме турлары 1846 жылдан бері үздіксіз қызмет көрсетіп келеді.
- 1969 жылы АҚШ жағындағы сарқыраманың ағысы уақытша тоқтатылған. Бұл шешім геологиялық зерттеу жүргізу және тастың бұзылу қаупін бағалау мақсатында қабылданған.
- Сарқырама аймағында гидроэлектр станциялары орналасқан. Канада мен АҚШ бұл сарқырамадан өндірілетін электр қуатын өзара бөлісіп пайдаланады.
- Ниагара сарқырамасы түнде түрлі түсті шамдармен жарықтандырылады. Бұл жарықтандыру технологиясы көрермендерге түнгі уақытта ерекше әсер қалдырады.
- Сарқырама маңындағы көпірлер Канада мен АҚШ-ты жалғайтын маңызды өткелдер саналады. Солардың бірі – Радуга көпірі – туристік және сауда қатынастары үшін кеңінен қолданылады.
- Ниагара сарқырамасы көптеген кинофильмдер мен деректі жобаларға арқау болған. Ол визуалды эффектілер үшін тамаша табиғи локация ретінде бағаланады.
- 1901 жылы Анна Тейлор есімді америкалық мұғалім бочка ішінде сарқырамадан секіріп тірі қалған алғашқы адам ретінде тарихта қалды. Ол бұл әрекетті жұрт назарын аудару үшін жасаған.
- Сарқыраманың айналасында бірнеше ұлттық саябақтар мен гүлзарлар бар. Бұл аймақтарда демалу, серуендеу және табиғатты тамашалау үшін жағдай жасалған.
- Геологтардың мәліметінше, сарқырама жылына бірнеше сантиметрге шегініп отырады. Бұл табиғи эрозия үдерісіне байланысты және болашақта географиялық өзгерістерге әкелуі мүмкін.
- Сарқыраманың суы өзеннің үстіңгі деңгейінен төмен қарай құлап, күшті соққы арқылы үлкен дыбыс шығарады. Бұл дыбыс жақын маңдағы үйлерден де анық естіледі.
- Сарқыраманың маңында ауадағы ылғалдылық жоғары. Бұл өсімдіктердің ерекше шоғырлануына және түрлі экожүйенің дамуына себеп болады.
- Сарқырама орналасқан аумақ халықаралық қоршаған орта келісімдерімен қорғалады. Бұл келісімдер табиғатты сақтау және ресурстарды әділетті пайдалану мақсатын көздейді.
- Сарқырамадан төмен қарай жүретін жерасты туннельдері мен бақылау платформалары бар. Бұл орындардан сарқыраманы ішінен тамашалау мүмкіндігі беріледі.
- Ниагара сарқырамасының атымен аталатын аймақтық шарап өндірісі де дамыған. Ауа райы мен топырақ жағдайы жүзім өсіруге қолайлы болып саналады.
- Бұл аймақ жыл сайын 12 миллионнан астам туристті қабылдайды. Туризм жергілікті экономиканың негізгі саласына айналған.
- Сарқыраманың маңында көптеген естелік дүкендер, мейрамханалар мен демалыс орындары орналасқан. Олар келген қонақтарға ыңғайлы жағдай ұсынады.
- Қыс мезгілінде сарқырама жартылай мұздап қалады, бұл кезде су ағысы баяулайды. Алайда аязға қарамастан, оның көрінісі ерекше романтикалық сипат алады.
- Ниагара сарқырамасы – АҚШ пен Канада арасындағы дипломатиялық, экономикалық және мәдени байланыстың бір нышанына айналған табиғи нысан. Бұл жер екі елдің де мақтанышына айналған.
Ниагара сарқырамасы туралы осындай жан-жақты деректер оның тек табиғи көрініс қана емес, тұтас бір тарих пен мәдениеттің символы екенін айқындайды. Табиғаттың күші мен сұлулығы үйлесім тапқан бұл мекен адамзаттың назарын өзіне ежелден тартып келеді. Сарқыраманың тарихи, географиялық және экологиялық маңыздылығы уақыт өткен сайын арта түсуде. Мұндай табиғи кереметтерді тану – табиғатпен үйлесімде өмір сүрудің негізі.
