Міржақып Дулатов — Алаш қозғалысының көрнекті қайраткері, қазақ публицистикасының негізін қалаушылардың бірі, ұлттық оянудың даусы болған тұлға. Оның шығармаларында да, ауызекі айтқан сөздерінде де ұлт тағдырына алаңдаушылық, рухани жаңғыруға үндейтін терең мағына жатыр. Дулатовтың нақылдары халықты білімге, бірлікке, ұлт ретінде ұйысуға шақырды. Әр сөзі — азаттық пен ұлт болашағы жолындағы жанкешті күрестің куәсі.
«Оян, қазақ! Өнер, білім, саясат жолында ілгері бас, тірлік ет!»
— Міржақып Дулатов.
Бұл үндеу бүкіл бір дәуірдің ұранына айналды. Автор халықты ұйқысынан оянып, дамуға бет бұруға шақырды.
«Халыққа қызмет қылу – білімнен емес, мінезден.»
— Міржақып Дулатов.
Мінездің мықтылығы, адалдық пен шыншылдық – елге шынайы қызмет етудің негізі екенін білдіреді. Тұлға болу үшін тек білім емес, рухани тазалық қажет.
«Туған жұртың – тілің, дінің, тарихың – сенің жаның.»
— Міржақып Дулатов.
Бұл сөздер ұлттық болмыстың терең мәнін ашып тұр. Өз тілін, дінін, тарихын құрметтеу – адам рухының биіктігі.
«Елдің ертеңі – оқу мен ғылымда.»
— Міржақып Дулатов.
Білім – болашаққа бастар жол екенін ол ерте түсінді. Жастардың оқу арқылы ұлттың тағдырын өзгерте алатынына сенді.
«Ұлт үшін жан пида!»
— Міржақып Дулатов.
Қысқа болса да, бұл ұран – бүкіл Алаш идеясының мәнін ашып береді. Ұлтқа адал болу – өмірлік мақсатқа айналған.
Міржақып Дулатовтың айтқан нақылдары — бүгін де өз маңызын жоймаған рухани бағдаршам. Олар ұлтты оятуға, елдің ертеңін ойлауға шақырады. Ол сөз арқылы ғана емес, бүкіл болмысымен халыққа қызмет етудің үлгісін көрсетті. Оның әр сөзі – ұлт үшін төгілген тер мен төзімнің айғағы. Бүгінгі ұрпақ сол сөздерді ұстана отырып, еркін елдің ертеңін қалыптастыра алады.
