Мартин Лютер Кинг – ХХ ғасырдың ең ықпалды тұлғаларының бірі, адам құқықтары мен нәсілдік теңдік жолындағы күрестің символына айналған жан. Ол зорлық-зомбылықсыз күрес әдістерін ұстанып, миллиондаған адамның үмітіне айналды. Оның өмірі мен қызметі әлем тарихында ерекше орын алады. Төмендегі мазмұнды мәліметтер арқылы Кингтің кім болғанын және оның адамзатқа қалдырған мұрасын тереңірек түсінуге болады.
- Мартин Лютер Кинг 1929 жылы АҚШ-тың Джорджия штатындағы Атланта қаласында дүниеге келген. Оның әкесі де пастор болған және баласын дінге жақын етіп тәрбиелеген.
- Кинг өте білімді адам болған. Ол 15 жасында университетке түсіп, 26 жасында философия ғылымдарының докторы атағын алған.
- Оның толық аты бастапқыда Майкл болған. Кейін әкесі шіркеуден әсерленіп, өзінің де, ұлының да атын Мартин Лютер деп өзгерткен.
- Кингтің басты қағидаты – бейбіт наразылық арқылы әділетке жету. Ол үнді саясаткері Махатма Гандидің көзқарастарынан шабыт алған.
- 1955 жылы Монтгомери қаласында Кинг автобус бойкотын ұйымдастырып, қоғамдық көліктегі нәсілдік кемсітушілікке қарсы тұра білді. Бұл акция бүкіл елге таралған азаматтық құқықтар қозғалысының бастамасына айналды.
- 1963 жылы Вашингтонда өткен марш кезінде Мартин Лютер Кинг әйгілі «Менің арманым бар» атты сөзін сөйлеген. Бұл тарихи сәт АҚШ-тағы азаматтық құқықтар күресінің символына айналды.
- Ол АҚШ президенттерімен бірнеше рет кездесіп, нәсілдік теңдік туралы мәселелерді тікелей талқылаған. Кингтің ұсыныстары заңнамалық өзгерістерге себеп болды.
- 1964 жылы ол Нобель бейбітшілік сыйлығына ие болды. Бұл сыйлықты ең жас лауреат ретінде алған Кинг әлем мойындаған тұлғаға айналды.
- Оның жетекшілігімен қабылданған «Азаматтық құқықтар туралы» заң нәсілдік кемсітушілікті заң жүзінде жоюға бағытталған. Бұл тарихи құжат Американың заң жүйесіне үлкен өзгеріс әкелді.
- Кинг тек афроамерикалықтардың емес, жалпы адамзаттың құқықтарын қорғауға күш салған. Ол әлеуметтік әділеттілік, кедейлікпен күрес және соғысқа қарсы тұру мәселелерін де көтерген.
- Ол үнемі қауіп-қатермен бетпе-бет келіп жүрген. Жеке өміріне қауіп төнгеніне қарамастан, Кинг өз жолынан таймаған.
- 1968 жылы Мемфис қаласында ол қастандықтың құрбаны болды. Оны Джеймс Эрл Рей есімді адам қонақүйдің балконында атып кеткен.
- Мартин Лютер Кинг қайтыс болғаннан кейін де оның идеялары әлем бойынша қолдау тапты. Көптеген елдерде оның құрметіне ескерткіштер мен мемориалдар орнатылған.
- АҚШ-та Кингтің туған күні – ресми ұлттық мереке. Бұл күн жыл сайын қаңтар айының үшінші дүйсенбісінде атап өтіледі.
- Ол жазушылықпен де айналысқан. Оның мақалалары, хаттары мен кітаптары бүгінге дейін маңызды қоғамдық еңбектер ретінде зерттеліп келеді.
- Кингтің әйелі Коретта Скотт Кинг те азаматтық құқықтар қозғалысында белсенді рөл атқарған. Ол күйеуінің ісін жалғастырып, қоғамда әйелдердің де құқықтарын қорғауға атсалысқан.
- Кингтің «Бір арман» идеясы бүкіл әлемдегі кемсітушілікке қарсы қозғалыстарға әсер етті. Оның ойлары тек АҚШ-та емес, басқа елдерде де қолдау тапқан.
- Ол беделді спикер ретінде көпшілік алдында сөз сөйлеу өнерін жетік меңгерген. Оның сөздері эмоциялық қуатымен ерекшеленіп, тыңдаушыларды баурап алатын.
- Кинг кедейлер құқығы үшін де күрескен. Ол экономикалық теңсіздікке қарсы арнайы кампания ұйымдастырған.
- Оның атымен көптеген мектептер, көше атаулары және университеттер аталған. Бұл оның халық арасындағы жоғары беделінің белгісі.
- Кингтің ойынша, адам баласы түсіне, нәсіліне емес, мінезі мен адамгершілігіне қарай бағалануы тиіс. Бұл қағида оның барлық қызметінің негізіне айналған.
- Ол жас кезінен бастап шіркеу қызметіне белсенді араласқан. Сол себепті оның көптеген сөздері діни-рухани негізге сүйенген.
- Кинг армияға баруға қарсы болған. Ол Вьетнам соғысына қарсы шыққан ең танымал американдықтардың бірі ретінде тарихта қалды.
- Оның «Бір күні менің төрт балам терілерінің түсіне емес, мінез-құлқына қарап бағаланатын елде өмір сүреді» деген сөзі бүкіл әлемге тараған. Бұл сөйлем адам құқығы мен теңдікке деген үміттің бейнесі болып есептеледі.
- Мартин Лютер Кинг адамзаттың ар-намысы мен әділет үшін күрестің символына айналған. Оның өмір жолы мен ұстанымдары ұрпақтарға үлгі болып келеді.
Міне, осындай терең мазмұнға ие деректер Мартин Лютер Кингтің ұлы тұлға екенін айқын көрсетеді. Ол сөз бен сенімнің күші арқылы миллиондаған адамның санасын оятты. Кингтің күресі адам құқықтары мен әділет үшін жан аямай қызмет етудің көркем үлгісі болды. Оның мұрасы бүгінгі күнге дейін өзектілігін жоғалтпай, адамзатты теңдікке үндеп келеді.
