Лесото – Африканың оңтүстігінде орналасқан шағын, бірақ ерекше мемлекет. Ол толығымен Оңтүстік Африка Республикасының (ОАР) аумағымен қоршалған, бұл оны ерекше географиялық жағдайға ие елдердің біріне айналдырады. Тау мен жазықтың үйлесімінен тұратын бұл мемлекет өзінің табиғи сұлулығымен және бай мәдениетімен ерекшеленеді. Лесото туралы көпшілік біле бермейтін қызықты деректер бар.
- Лесото – әлемдегі бірнеше толығымен таулы аймақта орналасқан елдердің бірі. Оның барлық аумағы теңіз деңгейінен 1400 метрден жоғары биіктікте жатыр. Осы ерекшелігі үшін Лесотоны «Африканың аспан асты елі» деп атайды.
- Бұл мемлекет Африкадағы ең суық елдердің бірі саналады. Қыс мезгілінде таулы аймақтарда қар жауып, температура нөлден төмен түседі. Мұндай климат Африканың басқа аймақтарына тән емес.
- Лесото – әлемдегі тек үш елдің бірі, оның бүкіл аумағы басқа бір елмен қоршалған. Қалған екі мемлекет – Ватикан мен Сан-Марино. Бұл географиялық ерекшелік елдің саяси және экономикалық байланыстарына үлкен әсер етеді.
- Елдің негізгі су көзі – Малети тауларында орналасқан. Лесотоның өзендері мен су қоймалары Оңтүстік Африканың маңызды су қажеттіліктерін қамтамасыз етеді. Сондықтан бұл ел «Оңтүстік Африканың су мұнарасы» деген атауға ие.
- Лесото халқы басуто деп аталады. Олар өздерінің дәстүрлі мәдениетін, ұлттық киімдері мен тілін ғасырлар бойы сақтап келеді. Басутолардың көпшілігі сесото тілінде сөйлейді.
- Елдің ресми атауы – Лесото Корольдігі. Ол – Африкадағы бірнеше монархиялық елдердің бірі. Лесотоның қазіргі патшасы елдің дәстүрлі және мәдени көшбасшысы болып саналады.
- Лесотодағы ең танымал ұлттық киімдердің бірі – «басуто көрпесі». Бұл көрпе жергілікті халықтың күнделікті өмірінің ажырамас бөлігі. Ол суықтан қорғану үшін ғана емес, сонымен қатар мәдени мұра ретінде де қолданылады.
- Ел экономикасы негізінен ауыл шаруашылығына тәуелді. Лесото тұрғындары мал шаруашылығымен, егіншілікпен және тоқыма өндірісімен айналысады. Дегенмен, көптеген азаматтар көршілес Оңтүстік Африка Республикасында жұмыс істейді.
- Лесото Африкадағы ең таза суларға ие елдердің бірі болып саналады. Оның таулы аймақтарынан ағатын өзендер мен көлдер табиғи тазалығымен ерекшеленеді. Бұл таза су ресурстары Лесото мен көршілес елдер үшін аса маңызды.
- Туризм ел экономикасының маңызды салаларының бірі болып табылады. Лесотоның биік таулары мен әсем табиғаты көптеген саяхатшыларды тартады. Қысқы спорт түрлері мен жаяу серуендеу бағыттары туристер арасында танымал.
- Елдегі ең биік шың – Табана-Нтленьяна. Оның биіктігі 3482 метрді құрайды, бұл Лесотоны Африканың ең биік орналасқан мемлекеттерінің біріне айналдырады. Бұл тау шыңы альпинистер мен табиғат әуесқойлары үшін танымал орын.
- Лесото су электр станцияларының әлеуеті жоғары елдердің бірі. Елдегі басты су электр жобасы – «Лесото таулы сулары» жобасы, ол көрші Оңтүстік Африка Республикасына электр энергиясы мен ауызсу жеткізеді.
- Лесото Африкадағы демократиялық дәстүрлері сақталған елдердің қатарына жатады. Бұл мемлекет бірнеше рет бейбіт сайлаулар өткізіп, тұрақты саяси жүйені сақтап келеді. Осы арқылы ол Африкадағы тұрақты елдердің бірі ретінде танылды.
- Елде медициналық қызметтерге қолжетімділік шектеулі болғанымен, Лесото халқының денсаулық сақтау жүйесі тұрақты дамып келеді. Дүниежүзілік ұйымдар мен қайырымдылық қорлары бұл салаға айтарлықтай қолдау көрсетеді.
- Лесото өзінің ерекше мәдени музыкасы мен билерімен танымал. Басутолардың дәстүрлі әндері мен билері елдің ұлттық мерекелерінде орындалады. Бұл өнер түрлері халықтың мәдени мұрасын сақтауға үлес қосады.
- Елдің ең ірі қалаларының бірі – Масеру. Бұл Лесотоның астанасы және экономикалық орталығы болып табылады. Қалада заманауи инфрақұрылым мен дәстүрлі африкалық мәдениет үйлесім тапқан.
- Лесото тұрғындары табиғатпен тығыз байланыста өмір сүреді. Олар мал шаруашылығына ерекше мән беріп, қоршаған ортаны қорғау дәстүрлерін ұстанады. Табиғи ресурстарды ұқыпты пайдалану – елдің маңызды қағидаларының бірі.
- Лесотоның тарихи мұраларының бірі – динозавр іздері. Ел аумағында ежелгі дәуірге тиесілі динозаврлардың тастағы іздері сақталған. Бұл археологиялық олжалар ғалымдар үшін үлкен қызығушылық тудырады.
- Елдегі спорт түрлерінің бірі – атқа міну. Атпен жүру басуто халқының өмірінде маңызды рөл атқарады. Лесото тұрғындары аттарды көлік құралы ретінде пайдаланып қана қоймай, ұлттық жарыстарға да қатысады.
Лесото – өзіндік табиғи ерекшеліктері мен бай мәдениеті бар бірегей мемлекет. Ол өзінің биік таулары, таза сулы өзендері мен ұлттық дәстүрлері арқылы ерекше орын алады. Бұл елдің халқы өз мәдениетін сақтап, дәстүрлерін ұрпақтан-ұрпаққа жеткізіп келеді. Лесото туралы айтылған мәліметтер оның қаншалықты ерекше ел екенін айқындай түседі.
