Көлсай көлдері — табиғаттың нағыз жауһары, көз тоймас сұлулығымен көрген жанды баурап алатын ерекше мекен. Бұл жерге аяқ басқан әр адам айналаны тамашалап қана қоймай, табиғатпен үндесе тынығудың ерекше ләззатын сезінеді. Таулардың құшағында орналасқан бұл көлдер туралы көбі біле бермейтін тосын жайттар көп. Енді осы айрықша табиғи аймаққа қатысты қызықты деректер тізбегіне назар аударайық.
- Көлсай көлдері Алматы облысындағы Тянь-Шань тауларының етегінде, теңіз деңгейінен 1800–2650 метр биіктікте орналасқан үш көлден тұрады. Олар Үлкен Көлсай, Орта Көлсай және Төменгі Көлсай деп аталады.
- Бұл көлдер тек сұлулығымен емес, тереңдігімен де ерекшеленеді. Мысалы, Үлкен Көлсайдың ең терең тұсы шамамен 80 метрге дейін жетеді.
- Көлсай көлдеріне су қар мен мұз еріген кезде таудан ағып келетін өзендерден жиналады. Су өте таза болғандықтан, көл түбі кейбір жерлерде бірнеше метр тереңдікте анық көрінеді.
- Табиғи қорық мәртебесіне ие болған бұл аумақта ерекше қорғауға алынған флора мен фауна өкілдері мекендейді. Мұнда альпілік шалғындар мен сирек кездесетін өсімдіктер көптеп кездеседі.
- Көлсай маңайында Тянь-Шань шыршасы кең таралған, ол Қазақстанның Қызыл кітабына енген ағаш түрлерінің бірі. Бұл шырша 40 метрге дейін биіктеп өседі.
- Бұл аймақта жануарлар дүниесі де бай. Аю, сілеусін, марал және тау ешкілері сынды аңдар осы аймақта мекендейді, олар көбіне адам көзіне шалынбайды.
- Көлсай көлдері су бетінің айнадай тазалығымен ерекшеленеді. Бұл ерекшелік оларды фотосурет түсірушілер мен табиғат сүйгіштер арасында танымал етеді.
- Көлсайдың суы өте суық, жаздың ыстық күндерінде де температурасы шамамен 10–12 градус шамасында ғана болады. Осы себепті мұнда жүзуге көпшілік батылы жетпей жатады.
- Көлдерге жаяу және атпен жетуге болады, бұл аймақ жаяу туризм мен ат туризмін жақсы дамытқан мекен саналады. Жол бойы таулы соқпақтар мен орман ішіндегі сүрлеулер саяхатшыларға үлкен әсер қалдырады.
- Көлсайдан Қайыңды көліне дейінгі аралықта бірнеше сағаттық жаяу сапармен жетуге болады. Бұл сапар барысында жолшыбай биік таулар мен сарқырап аққан өзендер көз тартады.
- Көлсай көлдері төрт мезгілде де келушілерді тартады. Көктем мен жазда жасыл желекпен көмкерілсе, күзде алтын түсті жапырақтармен, ал қыста ақ қармен көмкерілген көріністер ерекше әсер қалдырады.
- Бұл көлдерде қайықпен серуендеуге мүмкіндік бар. Әсіресе Үлкен Көлсайда қайық жалдап, тыныш су бетінде сырғу – демалыстың ең есте қалар сәттерінің бірі.
- Көлсай аймағында түрлі туристік инфрақұрылым дамыған. Қонақүйлер, киіз үй лагерлері мен демалыс базалары арқылы туристерге жайлы жағдай жасалған.
- Көлсай көлдерінде балық аулауға рұқсат етілген, алайда бұл үшін арнайы рұқсатнама алу қажет. Мұнда негізінен маринка және форель тәрізді балықтар мекендейді.
- Жаз айларында мұнда арнайы фестивальдер мен туристік іс-шаралар ұйымдастырылады. Бұл шаралар арқылы өңір табиғатын танып-білуге деген қызығушылық арта түсуде.
- Көлсай – экотуризмді дамытуда ерекше рөл атқаратын мекен. Мұнда келген әр адам табиғатты сақтауға бағытталған тәртіпке бағынуға тиіс.
- Жергілікті тұрғындар бұл өңірге қатысты көптеген аңыз-әңгімелерді айтып отырады. Солардың бірі – көлдің түбінде тылсым әлем бар деген наным-сенім.
- Көлсай – күннің шығуы мен батуының ерекше әсем көрінісін тамашалауға болатын жер. Таулардың арасынан шапағын шашқан күн сәулесі көл бетін алтын түске бояйды.
- Туристердің айтуынша, Көлсай – Қазақстандағы ең тыныш әрі рухани тынығу үшін қолайлы орындардың бірі. Табиғаттың үнсіздігі мен тазалығы адам жанын сергітеді.
- Бұл көлдер ЮНЕСКО-ның алдын ала мұралар тізіміне енгізілген аймақтардың бірі ретінде қарастырылып отыр. Болашақта халықаралық маңызға ие экологиялық нысанға айналуы мүмкін.
Көлсай көлдері – көркем табиғаттың көзімен көріп, жүрекпен сезіну керек ғажап мекен. Мұндағы әр көрініс, әрбір тыныс адамды табиғатпен қайта табыстырады. Жоғарыда келтірілген танымдық деректер бұл көлдердің байлығы мен ерекшелігін айшықтай түседі. Осындай жерлерді сақтап, келешек ұрпаққа жеткізу – әрбіріміздің ортақ міндетіміз.
