Кипаристер – мәңгі жасыл өсімдіктердің ерекше түрі. Бұл ағаштар табиғаттағы ұзақ өмір сүретін өсімдіктердің қатарына жатады және көптеген халықтардың мәдениетінде маңызды орын алады. Олардың беріктігі, ерекше сыртқы келбеті және пайдалы қасиеттері адамдардың назарын аударған. Төменде осы таңғажайып ағаштар туралы қызықты деректер келтірілген.
- Кипаристердің кейбір түрлері мың жылдан астам өмір сүреді. Ең көне үлгілерінің жасы екі мың жылдан асатыны белгілі.
- Бұл ағаштар көбінесе құрғақ және тастақты жерлерде жақсы өседі. Олардың тамыр жүйесі тереңге жайылып, суды тиімді сіңіру қабілетіне ие.
- Кипарис ағашының сүрегі өте тығыз және шірімейтін қасиетке ие. Осы ерекшелігіне байланысты оны ежелден бері кеме жасау мен ғибадатханалар тұрғызуда пайдаланған.
- Кипарис хош иісті шайыр бөледі, ол зиянкестерден қорғайды және антисептикалық қасиетке ие. Бұл қасиеті оны ежелгі медицинада емдік мақсатта қолдануға мүмкіндік берген.
- Ежелгі Мысырда кипарис ағашынан саркофагтар жасалған. Олар ұзақ сақталатын болғандықтан, перғауындардың мүрдесін сақтау үшін пайдаланылған.
- Грек мифологиясында кипарис қайғы мен мәңгілік өмірдің символы болып саналған. Ол көбінесе құдайларға арналған храмдар мен зираттарда отырғызылған.
- Қытайда бұл ағаш даналық пен ұзақ өмірдің белгісі ретінде құрметтелген. Оның бұтақтары қасиетті рәсімдерде қолданылған.
- Кипаристер қалалық ауадағы зиянды заттарды сіңіріп, ауаны тазартады. Сондықтан олар жиі саябақтар мен бақтарға отырғызылады.
- Бұл ағаштың жапырақтары ине тәрізді әрі жыл бойы жасыл болып тұрады. Олардың ерекше пішіні ылғалды үнемдеуге және шөлді климатқа бейімделуге көмектеседі.
- Кипарис тұқымдары желдің көмегімен таралады. Кейбір түрлері өрттен кейін ғана өніп шығады, өйткені олардың қабығы жоғары температура әсерінен жарылып, тұқымдарын шығарады.
- Орта ғасырларда кипарис ағашынан жасалған қораптар мен кеудешелер зергерлік бұйымдар мен маңызды құжаттарды сақтау үшін қолданылған. Олардың иісі зең мен жәндіктерден қорғайтын болған.
- Италияның Тоскана аймағы кипаристерімен әйгілі. Мұндағы биік, жіңішке ағаштар ландшафттың ажырамас бөлігіне айналған.
- Кипарис эфир майы медицинада кеңінен қолданылады. Оның тыныштандыратын және иммунитетті күшейтетін қасиеттері бар.
- Бұл ағаштардың кейбір түрлері батпақты жерлерде өседі. Солардың бірі – батпақты кипарис, оның тамырлары су астында өсіп, ерекше тыныс алу құрылымын қалыптастырады.
- Кипаристер желден жақсы қорғайтындықтан, оларды қорғаныс белдеулері ретінде пайдаланады. Бұл әсіресе ауыл шаруашылығы аймақтарында маңызды рөл атқарады.
- Олардың діңі түзу әрі бұтақтары симметриялы болғандықтан, кипарис сәндік ағаш ретінде де бағаланады. Бақтар мен аллеялар үшін тамаша таңдау болып табылады.
- Кипарис тұқымдастарының кейбір түрлері мәңгі жасыл болса, кейбірі күзде жапырақтарын түсіреді. Бұл ерекшелік оларды басқа қылқан жапырақты ағаштардан айрықша етеді.
- Испанияда кипаристер ұзақ өмірдің белгісі ретінде қабылданады. Кейбір монастырлер мен шіркеулердің маңында бірнеше ғасырлық ағаштар өсіп тұр.
- Кипаристің белгілі бір түрлері хош иісті ағаш саналады. Олардың сүрегі жиһаз, музыкалық аспаптар және сәндік бұйымдар жасау үшін қолданылады.
Кипаристер – табиғаттың ерекше жаратылыстарының бірі. Олар адамзат тарихында түрлі мақсаттарда қолданылып, мәдениет пен өнерде маңызды орын алған. Бұл ағаштар әдемілігімен ғана емес, сонымен қатар экологиялық және практикалық пайдасымен де құнды. Ғалымдар алдағы уақытта олардың жаңа қасиеттерін зерттеп, табиғаттағы рөлін одан әрі анықтауы мүмкін.
