Француз тілі – әлемдегі ең әсем әрі беделді тілдердің бірі. Ол тек Францияда ғана емес, сонымен қатар көптеген басқа елдерде де ресми мәртебеге ие. Бұл тілдің тарихы тереңде жатыр, ал оның грамматикасы мен дыбысталуы ерекше әуезділігімен танымал. Төменде француз тіліне қатысты қызықты деректер келтірілген.
- Француз тілі 29 елде ресми тіл болып табылады. Бұл оны әлемдегі ең кең таралған тілдердің бірі етеді. Француз тілі Африка, Еуропа, Солтүстік Америка және Тынық мұхитындағы бірнеше мемлекетте қолданылады.
- Француз тілі Біріккен Ұлттар Ұйымының және көптеген халықаралық ұйымдардың ресми тілі болып саналады. Ол сондай-ақ Олимпиада ойындарының ресми тілдерінің бірі. Бұл оның дипломатиялық ортадағы маңыздылығын көрсетеді.
- Әлемде шамамен 300 миллион адам француз тілінде сөйлейді. Оның ішінде 77 миллионға жуық адам оны ана тілі ретінде қолданады. Сонымен қатар, француз тілін үйреніп жүргендер саны жыл сайын артып келеді.
- Француз тілі – ағылшын тілінен кейінгі ең көп оқытылатын шет тілдерінің бірі. Оны әлемнің көптеген мектептері мен университеттерінде үйретеді. Француз мәдениетіне қызығушылық танытатын адамдар саны жылдан-жылға көбеюде.
- Көптеген ағылшын сөздері француз тілінен енген. Орта ғасырларда француз тілі Англияда кең таралғандықтан, ағылшын лексикасына мыңдаған француз сөздері енді. Бүгінде ағылшын тіліндегі сөздердің шамамен 30 пайызы француз тілінен алынған.
- Француз тілі өз заңдары мен ережелері бар ең реттелген тілдердің бірі болып табылады. Француз академиясы тілдің тазалығын сақтауға жауап береді. Ол жаңа сөздерді бекітумен және тілдегі өзгерістерді реттеумен айналысады.
- Француз тілінде үнді-еуропалық тілдерге тән емес мұрын жолды дыбыстар бар. Бұл оны ерекше әрі танымал дыбысталуымен ерекшелендіреді. Мұрын жолды дауысты дыбыстар әлемнің көптеген тілдерінде кездеспейді.
- Француз тілінде сөздердің көпшілігі жыныстық белгіге ие. Зат есімдер ер және әйел тектен тұрады. Бұл ерекшелік француз тілін үйренушілер үшін белгілі бір қиындықтар тудырады.
- Француз тілі Еуропадағы ең көне роман тілдерінің бірі. Ол латын тілінен шыққан және ғасырлар бойы дамып, қазіргі түріне жетті. Оның жазба ескерткіштері орта ғасырлардан бері сақталған.
- Француз тілінде үнсіз әріптер жиі кездеседі. Көптеген сөздер жазылуында бірнеше әріптерді қамтығанымен, айтылуында олар дыбысталмайды. Бұл француз тілінің емле ережелерін үйренуді күрделендіреді.
- Француз тілінде ең ұзын сөз 25 әріптен тұрады. Бұл «anticonstitutionnellement» сөзі, ол «конституцияға қарсы» деген мағынаны білдіреді. Ұзындығына қарамастан, ол күнделікті өмірде сирек қолданылады.
- Француз тіліндегі сұрақтардың құрылымы ерекше. Сұраулы сөйлемдер интонациямен, арнайы сұрау сөздерімен немесе сөз тәртібін өзгерту арқылы жасалады. Бұл ерекшелік француз тілінің грамматикасын өзгелерден айрықша етеді.
- Француз тілі – махаббат пен романтиканың тілі деп саналады. Оның әуезділігі мен әсем дыбысталуы оған ерекше сүйкімділік береді. Сол себепті француз тілін жиі «әлемдегі ең әдемі тіл» деп атайды.
- Француз тілінде әлемдегі ең әйгілі әдеби шығармалар жазылған. Виктор Гюгоның «Собор Парижской Богоматери», Гюстав Флобердің «Мадам Бовари» және Антуан де Сент-Экзюперидің «Кішкентай ханзадасы» сияқты туындылар дүниежүзіне әйгілі. Бұл шығармалар көптеген тілдерге аударылып, әлем әдебиетінің алтын қорына енді.
- Француз тілі француз революциясынан кейін барлық француз азаматтары үшін міндетті тілге айналды. Бұған дейін Францияда көптеген диалектілер қолданылған, ал кейбір аймақтарда француз тілі мүлдем таралмаған. Революциядан кейін француз тілі ресми түрде елдің басты тілі ретінде бекітілді.
- Француз тілінде сөздердің бас әріппен жазылу ережесі өзгеше. Мысалы, апта күндері, ай атаулары және ұлттық атаулар бас әріппен жазылмайды. Бұл басқа тілдердегі ережелермен салыстырғанда ерекше болып табылады.
- Француз тіліне жаңа сөздер көбінесе ағылшын тілінен енеді. Дегенмен, француз академиясы мұндай сөздерді бейімдеп немесе французша баламасын жасауға тырысады. Осылайша, француз тілі өзінің түпнұсқалық қалпын сақтап келеді.
- Француз тілінің орфографиясы бірнеше рет реформаланды. Соңғы ірі өзгерістер 1990 жылы енгізілді. Кейбір күрделі жазылған сөздер жеңілдетілді, бірақ көпшілігі дәстүрлі орфографияны қолдануды жалғастыруда.
- Француз тілінде әлемдегі ең көп туристік нысандар орналасқан елдердің бірі – Франция. Париж, Лувр мұражайы, Эйфель мұнарасы және Прованс аймағы жыл сайын миллиондаған туристі тартады. Француз тілі осы көрікті жерлердің мәдени және тарихи мұрасымен тығыз байланысты.
Француз тілі – әлемдегі ең ерекше әрі маңызды тілдердің бірі. Ол тек қарым-қатынас құралы ғана емес, сонымен қатар бай мәдениеттің, әдебиеттің және өнердің бір бөлігі болып табылады. Оны меңгеру көптеген мүмкіндіктерге жол ашады және әлемдік қауымдастықпен тығыз байланыс орнатуға көмектеседі. Француз тілі туралы жаңа мәліметтер білу оның маңыздылығын одан әрі айқындай түседі.
