Франц Кафка – ХХ ғасырдағы ең жұмбақ әрі терең ойшылдардың бірі. Оның шығармалары экзистенциалистік мазмұнмен, адамның жалғыздығы мен өмірдің күрделілігі туралы терең ойлармен ерекшеленеді. Кафканың өмірі қысқа болғанымен, оның шығармашылығы мен ойлары әлем әдебиетінде мәңгілік орын алды. Төменде жазушының ең танымал нақыл сөздері келтірілген.
«Әлем бізге өзімізді бейнелейтін айна ретінде ғана көрінеді.»
– Франц Кафка.
Адамның өмірді қабылдауы оның ішкі дүниесіне байланысты. Біз айналамыздағы әлемді өз көзқарасымызбен көреміз, ал ол біздің ойларымыз бен сезімдеріміздің көрінісі ғана. Өмірдің шындығы әркім үшін әртүрлі.
«Жол өздігінен пайда болмайды, ол жүріп өткен сайын қалыптасады.»
– Франц Кафка.
Кез келген жетістік пен өмірлік бағыт адам өз күшімен жасайтын жол. Біз күткен сәттіліктер мен дайын шешімдер болмайды, бәрі өз қолымызда. Өзіңе сенім артып, әрекет етпесең, ешқашан қалаған жеріңе жете алмайсың.
«Адам өмірінің мәні – үздіксіз қайта туылу.»
– Франц Кафка.
Адам рухани өсу үшін үнемі өзгеруі керек. Егер біз бір орында тұрып қалсақ, өмір мәнсіз болады. Дамуға, жаңашылдыққа ұмтылу – шынайы өмір сүрудің белгісі.
«Қанаттары бар адам кейде жерге де түсуі керек.»
– Франц Кафка.
Адамның арманы мен шынайылық арасындағы тепе-теңдік маңызды. Тек қиялмен өмір сүру мүмкін емес, бірақ армандаудан да бас тартуға болмайды. Өмір – ұшу мен жерге қону арасындағы үйлесім.
«Өмір – сұрақ қоюға тұрарлық нәрсе.»
– Франц Кафка.
Адам баласы ойлану арқылы дамиды. Күмәндану, іздену, сұрақ қою – шынайы өмірдің маңызды бөлшегі. Егер адам сұрақ қоймаса, ол тоқырауға ұшырайды.
«Кітап бізді дүр сілкіндіретін балта іспетті болуы керек.»
– Франц Кафка.
Нағыз әдебиет адамды ойландырып, оның жанын өзгертеді. Оқырманды қозғап, жаңа дүниелерді ашуға итермелейтін кітаптар ғана шынайы құндылыққа ие. Әдебиет жай көңіл көтеру құралы емес, ол – рухани революцияның бастауы.
«Өмірдің мәнін сырттан іздеу – бос әурешілік.»
– Франц Кафка.
Көптеген адамдар өмір мәнін сыртқы жағдайлардан, материалдық игіліктерден іздейді. Бірақ шынайы мән – өз ішіңде, өз ойларың мен сезімдеріңде. Өзіңді таппайынша, сыртқы әлемде бақыт табу мүмкін емес.
«Қорқыныш – шындықты түсінбеуден туындайды.»
– Франц Кафка.
Көп жағдайда біз өзіміз білмейтін нәрседен қорқамыз. Егер адам шындықты толық түсінсе, ол қорқыныштан арылады. Білім мен түсінік – қорқынышты жеңудің ең мықты құралы.
«Біздің шектеулеріміз – өз санамыздың туындысы.»
– Франц Кафка.
Кейде біз өзімізді шектеулерге толы әлемде өмір сүріп жатырмыз деп ойлаймыз, бірақ ол шектеулерді өзіміз жасаймыз. Адам өз санасын кеңейткен сайын, өмірдегі мүмкіндіктер де кеңейеді. Шын мәнінде, біздің шекарамыз – өзіміздің ойлау қабілетіміз.
«Кімде-кім өз өмірін өзгерткісі келсе, ол өздігінен өзгеруі керек.»
– Франц Кафка.
Өміріміздің жақсы жаққа өзгеруін күтудің қажеті жоқ, бәрі біздің әрекеттерімізге байланысты. Егер өзгерісті қаласақ, алдымен өзімізден бастау керек. Өзгеріс – ішкі дайындық пен батыл қадамнан тұрады.
Франц Кафканың сөздері өмірдің күрделілігін, адамның ішкі қайшылықтарын және өзгерудің маңызын терең ұғынуға мүмкіндік береді. Ол бізге шынайы өмірді, ойлау еркіндігін және өзіндік ізденістің қажеттілігін еске салады. Оның ойлары уақыт өткен сайын маңыздылығын жоғалтпай, әрбір оқырманға жаңа қырынан ашыла береді.
