Қазақстанның табиғаты ерекше ұлттық саябақтарының бірі саналатын Алтынемел – өзіне тән табиғи көріністерімен туристерді таңғалдырып келе жатқан көркем мекен. Табиғат ғажайыптарына бай бұл саябақ көптеген тарихи орындарымен де танымал. Осы аумақтағы әрбір табиғи нысан мен тарихи ескерткішке қатысты мәліметтер саяхатшылардың қызығушылығын арттырып, көпшілікті ерекше әсерге бөлейді. Төменде Алтынемел ұлттық саябағы туралы ең қызықты деректермен таныса аласыздар.
- Алтынемел ұлттық саябағы Алматы облысының аумағында орналасқан және оның жалпы ауданы 520 мың гектарды құрайды. Бұл аумақтың үлкендігі бойынша Қазақстандағы ең ірі ұлттық парктердің біріне жатады.
- Саябақ атауының шығу тарихы Шыңғыс ханның әскери жорығымен байланысты деген аңыз бар. Осы жерден өткен Шыңғыс хан әскері күн сәулесімен алтын түске боялған тауларды көріп, бұл аймақты «Алтынемел» деп атаған деседі.
- Алтынемелдің ең танымал табиғи нысандарының бірі – Айғайқұм төбесі. Бұл құм төбеден жел соққанда орган дыбысына ұқсас ерекше дыбыс шығады және оның дауысы бірнеше шақырым жерге естіледі.
- Айғайқұмның дыбысы құм түйіршіктерінің үйкелісі арқылы пайда болады деген ғылыми болжам бар. Дегенмен, осы ерекше құбылыстың нақты сыры әлі күнге дейін толық ашылмаған күйінде қалуда.
- Ұлттық саябақтың аумағында Ақтау және Қатутау деп аталатын ерекше таулар орналасқан. Ақтау түрлі-түсті геологиялық қабаттарымен әйгілі болса, Қатутау жанартаудың әсерінен қалыптасқан ерекше жартасты бедерлерімен таңғалдырады.
- Алтынемел саябағында сирек кездесетін жануарлар мен құстар мекендейді. Олардың ішінде құлан, қарақұйрық, арқар, дала бүркіті және сұңқар сияқты сирек кездесетін түрлер бар.
- Саябақ аумағындағы ерекше қорғауға алынған өсімдіктердің бірі – Регель қызғалдағы. Бұл сирек кездесетін гүл көктемде саябақтың даласын ерекше қызыл түске бояп, келушілерге ұмытылмас көрініс сыйлайды.
- Ұлттық саябақ аумағында көптеген археологиялық және тарихи ескерткіштер сақталған. Олардың ішінде ең танымалы – ежелгі сақ тайпаларының бейіттері, сондай-ақ, Бесшатыр қорғандары ерекше орын алады.
- Бесшатыр қорғандарының ең ірісі шамамен 17 метр биіктікте және диаметрі 105 метрге жетеді. Бұл қорғандардың жасы біздің заманымызға дейінгі V-IV ғасырлармен белгіленеді.
- Алтынемел ұлттық саябағы 1996 жылы құрылып, мемлекеттік қорғауға алынған. Бұл шара саябақтың ерекше табиғаты мен сирек кездесетін жануарлар әлемін сақтап қалу мақсатында жасалған болатын.
- Ұлттық саябақта арнайы туристік бағыттар әзірленген және келушілер саябақтың ең маңызды әрі қызықты орындарымен таныса алады. Саябақ аумағында көліктермен жүруге және арнайы гидтермен саяхаттауға мүмкіндік берілген.
- Алтынемел аумағынан тасқа қашалған ежелгі суреттер – петроглифтер табылған. Бұл суреттер біздің заманымызға дейінгі бірнеше мыңжылдықтар бұрынғы адамдардың өмір салты мен аңшылық дәстүрін көрсетеді.
- Парк аумағындағы тауларда, шатқалдар мен жазықтарда түсірілген табиғи көріністер көптеген қазақстандық фильмдер мен бейнебаяндарда жиі қолданылады. Бұл Алтынемелдің ерекше табиғи ландшафтына байланысты.
- Алтынемел ұлттық саябағының жер бедері өте алуан түрлі болып келеді. Мұнда құмды төбелерден бастап, тау жоталарына, жазық далалар мен шатқалдарға дейін кездесетін ерекше табиғи кешендер бар.
- Бұл аймақтағы климат шұғыл континенталды болып табылады, жазда өте ыстық, ал қыста қатты суық болады. Температураның жылдық ауытқуы кейде 50-60 градусқа дейін жетеді.
Осы деректерге сүйене отырып, Алтынемел ұлттық саябағының тек табиғи көркемдігімен ғана емес, тарихи және мәдени ескерткіштерімен де ерекше құнды екенін байқауға болады. Жоғарыда айтылған мәліметтер саябақтың келушілер үшін тартымдылығын арттырып, туризмнің дамуына зор үлес қосып отыр. Болашақта да бұл табиғи мекеннің ашылмаған сырлары зерттеушілер мен саяхатшыларды қызықтырып, көптеген жаңа әрі ерекше деректердің пайда болуына себеп болатыны анық. Осылайша, Алтынемел ұлттық паркі Қазақстанның табиғи байлығы мен мәдени мұрасының ерекше символдарының бірі ретінде қала бермек.
