Әлкей Марғұлан – қазақ ғылымының аса көрнекті тұлғаларының бірі, археолог, этнограф, тарихшы, әдебиет зерттеушісі. Ол қазақ халқының мәдени мұрасын зерттеуге үлкен үлес қосып, ұлттық тарихымызды түгендеуде өлшеусіз еңбек етті. Ғалымның ой-пікірлері тек ғылым саласында ғана емес, ұлттық сана, руханият пен білім туралы да терең мағынаға ие. Төменде Әлкей Марғұланның ең танымал нақыл сөздері берілген.
«Ұлттың рухани байлығы – оның тарихы, мәдениеті, әдебиеті.»
– Әлкей Марғұлан.
Халықтың болашағы өткенін танумен байланысты. Егер ұлт өз мәдениетін, әдебиетін, тарихын қадірлемесе, ол өзінің негізін жоғалтады. Ұрпақтар сабақтастығын сақтау үшін ұлттық мұраны зерттеу, дәріптеу қажет.
«Өз еліңнің тарихын білмесең, өзіңді де толық таныдым деп айта алмайсың.»
– Әлкей Марғұлан.
Адам өзінің түп-тамырын түсінбейінше, толыққанды тұлға бола алмайды. Өткенді зерттеу арқылы біз өз орнымызды айқындап, болашағымызды дұрыс бағыттай аламыз. Халықтың тарихын білу – әрбір азаматтың парызы.
«Білімді адам – өз халқының асыл мұрасын бойына сіңірген жан.»
– Әлкей Марғұлан.
Шынайы білімділік – тек кітаптағы ақпаратты меңгеру емес, оны өмірде пайдалана білу. Өзіндік санасы қалыптасқан адам өз ұлтының құндылықтарын бағалап, рухани байлығын терең түсінеді. Ұлттың шынайы интеллектуалды деңгейі оның азаматтарының білім деңгейімен өлшенеді.
«Қазақтың кең даласы – оның баға жетпес байлығы.»
– Әлкей Марғұлан.
Ұлан-ғайыр жеріміз тек табиғи ресурс қана емес, халқымыздың тарихының, мәдениетінің куәсі. Бабаларымыз аманат еткен даланы сақтау – болашақ ұрпақтың міндеті. Осы кең байтақ жер қазақ халқының өткенін, бүгіні мен болашағын байланыстыратын алтын көпір.
«Бабаларымыздың сөзі – ұрпаққа қалған ең құнды мирас.»
– Әлкей Марғұлан.
Көне заманнан жеткен даналық сөздер – халқымыздың өмірлік тәжірибесінің айнасы. Оларды білу, ұғыну – ұлттық рухты сақтау жолындағы маңызды қадам. Бабалардың сөзі – бүгінгі және болашақ ұрпаққа бағыт беретін шамшырақ.
«Ғылым мен мәдениет – елдің дамуының басты өлшемі.»
– Әлкей Марғұлан.
Мемлекеттің өркендеуі оның экономикалық қуатымен ғана емес, рухани жетістіктерімен де өлшенеді. Нағыз дамыған қоғам – білім мен мәдениетке ерекше мән беретін ел. Ғылым мен өнерді өркендету – ұлттың келешегін жарқын етудің негізгі жолы.
«Халықтың рухын көтеру – оның тарихын жаңғыртудан басталады.»
– Әлкей Марғұлан.
Егер халық өзінің өткеніне терең бойламаса, ол рухани әлсірейді. Тарихын жаңғырту арқылы ғана халық өз ұлттық санасын сақтап, болашағына сенімді қадам жасай алады. Әрбір азамат өз елінің тарихи мұрасын қадірлеуі керек.
«Өткенін құрметтеген халық қана болашаққа нық қадам баса алады.»
– Әлкей Марғұлан.
Халықтың болашағы оның өткенін қаншалықты құрметтеуіне байланысты. Егер ұлт тарихынан сабақ алса, ол алдағы қиындықтарды еңсере алады. Тарих – тек өткеннің естелігі емес, болашаққа бағыт беретін құрал.
«Ұлттық сана – кез келген мемлекеттің тірегі.»
– Әлкей Марғұлан.
Халықтың бірлігін, күшін, дамуын ұлттық сана анықтайды. Егер ел өзінің құндылықтарынан бас тартса, ол әлсіреп, тарих сахнасынан жоғалып кетуі мүмкін. Ұлттық сананы сақтау – әрбір азаматтың жауапкершілігі.
«Нағыз ғалым – өз ұлтының игілігі үшін қызмет ететін адам.»
– Әлкей Марғұлан.
Ғылым жеке бас мүддесіне емес, халықтың өркендеуі үшін қызмет етуі керек. Егер ғалым өз еңбегін туған еліне арнамаса, оның зерттеулері ұзақ өмір сүрмейді. Білім – қоғамға пайда әкелгенде ғана өзінің шынайы құндылығын табады.
Әлкей Марғұланның ойлары – қазақ руханиятының, тарихының, білімінің маңыздылығын көрсететін құнды мұра. Оның сөздері бізге өткенімізді құрметтеуге, болашағымызға сеніммен қарауға және білім мен ғылымды дамытуға шақырады. Ұлт ретінде өсіп-өркендеуіміз үшін ғалымның нақылдарын есте ұстап, оны іс жүзінде қолдану – біздің басты міндетіміз.
