Абай Құнанбайұлы – қазақтың ұлы ақыны, ойшылы және ағартушысы. Ол өз шығармаларында адамгершілік, білім, еңбекқорлық және адалдық туралы терең ойларын қалдырды. Абайдың даналығы мен өткір сөздері бүгінгі күнге дейін өзектілігін жоғалтқан жоқ. Оның әрбір айтқан сөзі – халыққа бағытталған өсиет, өмірдің мәні туралы ой толғау.
«Ғылым таппай мақтанба, орын таппай баптанба.»
Абай Құнанбаев
Бұл сөздер білім мен ғылымның маңыздылығын көрсетеді. Абай адам тек еңбектеніп, оқып-тоқып қана жетістікке жетеді деп есептеген.
«Ақыл, қайрат, жүректі бірдей ұста, сонда толық боласың елден бөлек.»
Абай Құнанбаев
Абай адамның дамуы үшін тек білім жеткіліксіз екенін айтқан. Нағыз кемелдікке жету үшін ақылды, ерік-жігерді және жүректегі адалдықты тең ұстау қажет.
«Еңбек қылмай тапқан мал дәулет болмас, қардың суы секілді тез суалар.»
Абай Құнанбаев
Бұл ой еңбектің қадірін түсінуге шақырады. Адал еңбекпен келген табыс қана нағыз құндылыққа ие болатынын ақын ескерткен.
«Біріңді, қазақ, бірің дос, көрмесең істің бәрі бос.»
Абай Құнанбаев
Абай қазақ халқын бірлікке, татулыққа шақырған. Ол елдің болашағы ынтымақтастық пен өзара қолдауға байланысты екенін айтқан.
«Адамның адамшылығы – ақыл, ғылым, жақсы ата, жақсы ана, жақсы құрбы, жақсы ұстаздан болады.»
Абай Құнанбаев
Бұл сөздерде тәрбиенің маңыздылығы айқын көрсетілген. Адамды қоршаған ортасы мен алған білімі оның өмір жолын айқындайды.
«Өзіңе сен, өзіңді алып шығар, еңбегің мен ақылың екі жақтап.»
Абай Құнанбаев
Абай адамның өзіне сенімді болуы және еңбексүйгіштігі арқылы жетістікке жете алатынын түсіндіреді. Ешкімге сеніп емес, өз күшіңмен ғана алға ұмтылу керек екенін айтады.
«Көптің аузында болу – мықтылық емес, адалдық пен ақыл – нағыз қасиет.»
Абай Құнанбаев
Абай танымал болу маңызды емес, ең бастысы – адалдық пен ақылға сүйену керектігін айтқан. Бұл қасиеттер адамды шын мәнінде биікке көтереді.
«Білімдіден шыққан сөз, талаптыға болсын кез.»
Абай Құнанбаев
Ақын білімді адамдардың айтқаны тек ізденімпаз жандарға ғана пайда әкелетінін білдіреді. Ғылым мен білімді тек шын ықыласпен іздеген адам ғана түсініп, оны пайдалана алады.
«Сабырсыз, арсыз, еріншек, надандық – бәрі жауың.»
Абай Құнанбаев
Абай адамның ең басты жаулары – сабырсыздық, арсыздық, еріншектік және надандық екенін айтады. Бұл қасиеттерден аулақ болу үшін білімге, еңбекке және шыдамдылыққа ұмтылу қажет.
«Жұмысы жоқтық, тамағы тоқтық – аздырар адам баласын.»
Абай Құнанбаев
Бос уақыт пен қамсыз өмір адамның дамуына кері әсер ететінін көрсетеді. Адам әрқашан дамып, еңбектеніп отыруы керек.
Абай Құнанбайұлының әрбір сөзі – өмірдің шындығы мен терең философиясы. Оның ойлары ғасырлар өтсе де өз маңызын жоғалтқан жоқ. Қазақ халқы үшін Абайдың мұрасы – рухани бағдаршам іспетті. Ақынның даналығынан әрбір адам өзіне өмірлік сабақ ала алады.
