Бүгінде әлемнің түкпір-түкпірінде танымал болған баскетбол ойыны алғашында мүлде қарапайым жаттығу ретінде ойлап табылған. Уақыт өте келе бұл спорт түрі өз көрерменін тауып, миллиондаған жанкүйердің сүйікті жарысына айналды. Баскетбол тек ойын ғана емес, шапшаңдық, дәлдік және командалық рухты дамытатын ерекше спорттық мәдениет. Төменде осы спорт түріне қатысты қызығушылық тудыратын ерекше мәліметтермен таныса аласыз.
- Баскетбол 1891 жылы АҚШ-та пайда болған. Бұл ойынды Массачусетс штатындағы жаттықтырушы Джеймс Нейсмит дене шынықтыру сабағы үшін ойлап тапқан.
- Алғашқы баскетбол добы волейбол добымен алмастырылған. Өйткені арнайы баскетбол добы сол кезде болмаған.
- Ең алғашқы ойында ойыншылар шынайы шелекке доп лақтырған. Әр ұпайдан кейін допты шелек ішінен қолмен алуға тура келген.
- Бастапқыда баскетболда әр командада тоғыз ойыншыдан болған. Қазіргі ережеге сәйкес алаңда бес ойыншыдан ғана ойнайды.
- Джеймс Нейсмит алғаш жазған баскетбол ережелері небәрі 13 тармақтан тұрған. Қазір бұл ережелер бірнеше беттен тұратын ресми құжатқа айналған.
- Баскетболдағы үш ұпайлық соққы ережесі алғаш рет 1960 жылдардың соңында пайда болды. Бұл өзгеріс ойынды қызықты әрі тартымды ете түсті.
- NBA (Ұлттық баскетбол қауымдастығы) – әлемдегі ең беделді кәсіби лига. Ол 1946 жылы құрылып, бүгінде бүкіл дүние жүзі бойынша миллиондаған көрерменге ие.
- Майкл Джордан – тарихтағы ең танымал баскетболшының бірі. Ол баскетбол ойынына жаңа серпін беріп, спорттан тыс сән және медиа салаларында да танымал болды.
- Баскетбол олимпиадалық спорт түрі ретінде 1936 жылы мойындалды. Алғашқы Олимпиада жарысы Германияның Берлин қаласында өткен.
- Әйелдер баскетболы да қарқынды дамып келеді. Әйелдерге арналған WNBA лигасы 1996 жылы құрылып, сәтті түрде ұйымдастырылып келеді.
- Қазіргі таңда баскетбол әлемнің 200-ден астам елінде ойналады. Бұл оның жаһандық деңгейдегі беделін көрсетеді.
- Ең ұзаққа созылған баскетбол ойыны 78 сағаттан астам уақытқа жалғасқан. Бұл рекорд Guinness кітабына енген.
- Баскетбол алаңының стандартты ұзындығы – 28 метр, ал ені – 15 метр. Алайда мектеп және әуесқой деңгейдегі алаңдарда бұл өлшемдер әртүрлі болуы мүмкін.
- Әр ойында төрешілерден бөлек, секундомер ұстаушы және статист болып жұмыс істейтін арнайы қызметкерлер қатысады. Бұл дәлдік пен тәртіпті қамтамасыз етеді.
- Баскетбол доптарының беткі қабаты арнайы материалмен қапталады. Бұл ойын барысында қолға жабысып, допты басқаруды жеңілдетеді.
- Данк – яғни допты сақинаға жоғарыдан салу – баскетболдағы ең әсерлі және көрнекі қозғалыстардың бірі. Көптеген жанкүйерлер дәл осы сәттер үшін ойынды көреді.
- 3х3 баскетбол – соңғы жылдары танымал болған ойын түрі. Бұл олимпиадалық спорт түріне де айналып үлгерді.
- Кейбір кәсіби ойыншылардың бойы 220 см-ден асады. Мұндай бой ойын барысында артықшылық береді, алайда ептілік пен жылдамдық та маңызды.
- Баскетболда бір ғана шабуылға 24 секунд уақыт беріледі. Бұл ереже ойынның қарқынын арттырып, шабуыл жасауға мүмкіндік шектейді.
- NBA матчтары тек спорттық шара емес, сонымен бірге үлкен шоуға айналған. Онда музыкалық нөмірлер, жарық шоуы және жанкүйерлермен интерактивті ойындар өткізіледі.
- Әлемдегі ең көп көрермен жинайтын баскетбол ойыны 108 мыңнан астам адам қатысқан матч болды. Бұл кездесу стадионда өткен және ерекше ауқымымен есте қалған.
- Баскетболдың рухани әсері де бар. Көптеген елдерде ол жастарды тәрбиелеу, көшедегі бұзақылықтан алыстату құралы ретінде қолданылып жүр.
- Қазақстанда да баскетбол танымал спорт түрлерінің қатарында. Елде кәсіби клубтар, федерациялар мен балаларға арналған үйірмелер жұмыс істейді.
- Баскетболда көшбасшылық, өзара қолдау және сенімділік ерекше рөл атқарады. Бұл қасиеттер ойыннан тыс та адам өмірінде маңызды.
Осы мәліметтер баскетболдың қарапайым ойыннан жаһандық спорттық мәдениетке дейінгі жолын көрсетеді. Бұл ойынның даму тарихы, ережелері мен ауқымы кез келген жанкүйер үшін қызықты бола алады. Осындай деректер арқылы баскетболға деген қызығушылық артып, оны тереңірек түсіну мүмкіндігі туады. Қозғалысқа, тәртіпке және ынтымаққа құрылған бұл спорт түрі болашақта да өз маңызын жоғалтпайды.
