Әлемдегі ең кішкентай мемлекет ретінде танылған Ватикан тек аумағының шағындығымен емес, тарихи, діни және мәдени салмағымен де ерекшеленеді. Бұл мекен Рим шіркеуінің жүрегі, католик әлемінің рухани орталығы саналады. Көпшілікке белгілі болғанымен, оның ішкі құрылымы мен ерекшеліктері жайлы біле бермейтін тың деректер аз емес. Төменде Ватикан мемлекетіне қатысты қызығушылық тудыратын түрлі мәліметтер ұсынылған.
- Ватикан – жер шарындағы ең кіші мемлекет болып есептеледі. Оның аумағы небәрі 44 гектарды құрайды.
- Халық саны шамамен 800 адамнан аспайды. Бірақ тұрақты тұратын азаматтардың саны одан да аз.
- Бұл мемлекет толықтай Италияның астанасы Рим қаласының ішінде орналасқан. Оны қаланың бір бөлігі ретінде қабылдауға болатындай көрінгенімен, ол халықаралық құқық бойынша жеке ел саналады.
- Ватиканның басшысы – Рим Папасы. Ол мемлекет басшысы ретінде де, діни көсем ретінде де қызмет атқарады.
- Ватикан өз қарулы күшіне ие емес, бірақ Швейцариялық гвардия атты арнайы күзетшілер тобымен қорғалады. Бұл гвардия XV ғасырдан бері папаны қорғап келеді.
- Елде банктер, пошталар, радиостанциялар және тіпті теміржол бекеті де бар. Барлығы шағын аумақта орналаса отырып, мемлекет қызметін толық қамтамасыз етеді.
- Ватиканның өз валютасы болғанымен, қазіргі таңда еуроны пайдаланады. Бірақ 2002 жылдан бастап Ватикан еуро тиындарын жеке дизайнымен шығара бастады.
- Мемлекеттің өзінің пошта маркалары мен пошталық жүйесі бар. Туристер көбіне Ватиканнан хат жолдауды ерекше естелік ретінде бағалайды.
- Мұнда тұрақты тұрғындар қатарында дін қызметкерлері мен Папа әкімшілігіне қарасты қызметкерлер бар. Олардың көпшілігі басқа елдерден келген.
- Ватиканда азаматтық алу өте сирек жағдай. Ол негізінен діни қызметке байланысты тағайындалатын лауазым иелеріне беріледі.
- Мемлекетте тұрақты аурухана немесе мектептер жоқ. Бұл қызмет түрлері көрші Рим қаласындағы мекемелер арқылы жүзеге асады.
- Ватиканның бүкіл экономикасы негізінен туризм мен католик шіркеуінің жаһандық қолдауына негізделген. Жыл сайын миллиондаған адам мұнда зиярат етеді.
- Әлемдегі ең ірі шіркеу – Әулие Петр соборы дәл осы Ватиканда орналасқан. Оның күмбезі қала панорамасының басты нүктесі ретінде саналады.
- Собор астында көптеген Папалар жерленген арнайы крипта орналасқан. Бұл жерлерге кіру тек шектеулі түрде жүзеге асырылады.
- Ватикан мұражайлары әлемдегі ең бай және ауқымды көркемсурет топтамаларының бірі саналады. Мұнда Рафаэль, Микеланджело, Леонардо да Винчи және басқа да ұлы суретшілердің туындылары сақталған.
- Сикстин капелласы – Ватикандағы ең танымал көрнекті орындардың бірі. Оның төбесін Микеланджело бірнеше жыл бойы суретпен көмкерген.
- Папа сайлау рәсімі – конклав Ватикандағы ерекше тарихи дәстүрлердің бірі. Жаңа Папа сайланғаннан кейін түтін түтігі арқылы көпшілікке белгі беріледі.
- Ватиканның аумағында бау-бақшалар да бар. Олар ел тұрғындары мен Папаға тынығу аймағы ретінде қызмет етеді.
- Елде жолдар өте аз және көлік қозғалысы шектеулі. Көліктердің көпшілігі тек қызметтік мақсатта пайдаланылады.
- Ватиканда жарық көретін ресми газет «L’Osservatore Romano» деп аталады. Ол бірнеше тілде жарияланады, соның ішінде латын тілі де бар.
- Мемлекет ресми түрде латын тілін қолданатын жалғыз ел болып саналады. Ресми құжаттар осы көне тілде рәсімделеді.
- Ватиканның өз интернет домені бар. Ол «.va» болып белгіленеді және мемлекеттік сайттарда қолданылады.
- Елдің территориясына кірген адам паспорттық бақылаудан өтпейді. Алайда қауіпсіздік өте қатаң бақыланады және арнайы рұқсатсыз кей аймақтарға кіруге болмайды.
- Ватиканның өз туы мен елтаңбасы бар. Туда екі кілт бейнеленген, олар рухани билікті және Петр әулиенің мұрагерлігін білдіреді.
- Бұл мемлекетте темекі мен алкоголь өнімдерін салықсыз сатып алуға болады. Алайда бұл артықшылық тек тұрғындарға ғана арналған.
Осы мәліметтер Ватиканның аумағы шағын болғанымен, рухани, тарихи және мәдени ықпалы орасан екенін көрсетеді. Бұл мемлекет ғасырлар бойы қалыптасқан дәстүрлерді сақтап, әлемдік дін мен мәдениетке өлшеусіз үлес қосып келеді. Ватикан туралы тереңірек білу – адамзат өркениетінің даму жолын жақсырақ түсінуге көмектеседі. Қызықты деректердің осындай жиынтығы арқылы бұл ерекше мемлекеттің мәні мен маңызы айқындала түседі.
