Аңызға айналған ескерткіштердің бірі – Родос Колоссы көне дәуірдің инженерлік ойының шегі болған. Бұл алып мүсін ежелгі грек әлемінің мәдениеті мен діни наным-сенімдерін бейнелеген. Көне дүниенің жеті кереметінің қатарына енген бұл құрылым жайлы көптеген қызықты деректер бар. Төменде сол мүсін туралы таңғаларлық мәліметтермен таныса аласыз.
- Родос Колоссы Грекияның Родос аралында орналасқан. Ол арал халқының жеңісіне арналған символ ретінде салынған.
- Мүсін күн құдайы Гелиосқа арналған және сол құдайдың бейнесінде жасалған. Гелиос – Родос халқының негізгі қамқоршысы саналған.
- Ескерткіш шамамен б.з.д. 292 жылы салына бастады және 12 жылға жуық уақытқа созылған. Ол толықтай б.з.д. 280 жылы аяқталды.
- Колосс биіктігі 33 метр шамасында болған. Бұл сол дәуір үшін ерекше биік құрылыс саналып, замандастарының таңданысын тудырған.
- Мүсін қоладан құйылған, ал ішкі қаңқасы темір және тас блоктармен бекітілген. Бұл тәсіл мүсінге тұрақтылық пен төзімділік берген.
- Қоладан жасалған бөліктер қайта өңделген қару-жарақ пен қорғаныс жабдықтарынан құйылған. Бұл заттар Родостың жеңісінен кейін қолға түскен трофейлерден алынған.
- Мүсіннің авторы – Харес есімді мүсінші. Ол әйгілі Лисипптің шәкірті болған, яғни грек мүсін өнерінің беделді мектебінен тәлім алған.
- Колосс портының кіреберісінде тұрған деген аңыз кең таралғанымен, қазіргі зерттеушілер бұл мәліметті терістейді. Себебі мұндай ауқымды мүсіннің аяқтарының арасы арқылы кемелердің өтуі техникалық жағынан қиын болған.
- Көптеген кескіндемелер мен көркем әдебиеттерде мүсіннің екі аяғы теңіз портының екі жағына орналасқан делінеді. Алайда бұл сипаттама кейінгі замандарда пайда болған қиялға негізделген.
- Колосстың бет-жүзі күнге қарап тұрған деседі. Бұл таңдау Гелиос бейнесінің маңызын арттыру үшін арнайы ойластырылған.
- Мүсіннің бір қолында факел, екіншісінде найза болған деген нұсқалар кездеседі. Бұл символдар күш пен жарықты білдірген.
- Родос Колоссы небәрі 56 жыл ғана тұрған. Ол б.з.д. 226 жылы орын алған күшті жер сілкінісінен кейін құлаған.
- Жер сілкінісінен кейін мүсін қалпына келтірілмеген. Родос тұрғындары оған қайта қол тигізуді Гелиостың қаһарына ұшыраймыз деп санаған.
- Құлаған мүсіннің қалдықтары бірнеше ғасыр бойы жерде шашылып жатты. Көптеген саяхатшылар сол бөліктерді көріп, таңданыстарын жазып қалдырған.
- VII ғасырда араб шапқыншылары мүсіннің қалдықтарын металға өткізіп жіберген. Айтуынша, бұл металл жүк артқан 900 түйеге тиеліп шығарылған.
- Родос Колоссы қазіргі Түркияға қарама-қарсы жағалауда орналасқан. Аралдың стратегиялық маңызы оны әскери шабуылдар мен сауда-саттықтың орталығына айналдырған.
- Мүсіннің нақты түр-түсі мен келбеті бізге жетпеген. Оның бейнесін тек жазбаша сипаттамалар мен кейінгі замандағы суретшілердің елестетуі арқылы білеміз.
- Қазіргі археологтар ескерткіштің нақты тұрған орнын толықтай анықтай алмаған. Бұл тақырып зерттеушілер арасында әлі де талас тудырып келеді.
- Родос Колоссы тек мүсін емес, сонымен қатар діни рәміз болған. Ол Гелиос құдайының жердегі көрінісі ретінде құрметтелген.
- Колосс туралы аңыздар мен әңгімелер орта ғасырларда Еуропада кең таралған. Олар арқылы бұл мүсін мифке айналып, танымалдылығы одан әрі артты.
- Бұл ескерткіш қазіргі заманғы мүсін өнеріне де әсер етті. Мысалы, Нью-Йорктегі Бостандық мүсінін Колосстың символдық жалғасы деп санайтындар бар.
- Кейбір инженерлер Колосс сияқты мүсінді заманауи әдіспен қайта салуға болатынын айтып жүр. Алайда бұл жоба әлі жүзеге аспаған.
- Родос аралында Колоссты қайта жаңғырту идеясы бірнеше мәрте көтерілді. Бірақ тарихи дәлсіздіктер мен қаражат тапшылығы бұл бастамаларды тоқтатып отыр.
- Қоладан жасалған ауқымды ескерткіштер тарихында Родос Колоссы алғашқы әрі ең ірілерінің бірі болған. Бұл оны көне әлемдегі техникалық жетістіктердің символына айналдырған.
- Родос Колоссы туралы біліміміз ежелгі авторлардың жазбаларына негізделген. Олардың қатарында Плиний, Страбон және басқа антикалық тарихшылар бар.
Осы мәліметтер Родос Колоссының тек көне дәуірдің сәулет туындысы ғана емес, сондай-ақ адамзаттың өнері мен сенімінің таңғажайып жемісі екенін айғақтайды. Мүсіннің қысқа ғұмырына қарамастан, ол ғасырлар бойы адамзат санасында сақталып келеді. Оның бейнесі ерлік пен шеберліктің, сенім мен сұлулықтың символына айналды. Родос Колоссы тарихты, аңызды және адам қиялын тоғыстырған ұлы мұра болып қала бермек.
