Табиғат әлемінің ғажайып жаратылыстарының бірі саналатын өсімдіктердің адам өміріндегі орны ерекше. Олар тек қоршаған ортаны көгалдандырып, таза ауамен қамтамасыз етіп қана қоймай, таңғажайып тіршілік формаларымен бізді үнемі таңғалдырады. Өсімдіктерге қатысты ерекше деректерді зерттеген сайын олардың сан қырлы, күрделі және әлі де толық ашылмаған табиғатына көз жеткізе түсеміз. Төменде сіздерге өсімдіктер туралы ерекше қызықты ақпараттарды ұсынамыз.
- Жер бетіндегі ең биік өсімдік Калифорния штатында өсетін мәңгі жасыл секвойя ағашы болып табылады. Оның биіктігі 115 метрден асады, ал жасы кейде үш мың жылға дейін жетуі мүмкін.
- Жер бетінде белгілі ең ескі ағаш – Швеция аумағында өсетін шырша, оның жасы шамамен 9550 жылға бағаланып отыр. Бұл ағаш соңғы мұз дәуірінен бері тіршілігін жалғастырып келеді.
- Бамбук әлемдегі ең тез өсетін өсімдік ретінде танымал, ол тәулігіне 90 сантиметрге дейін өседі. Осы ерекше қасиетінің арқасында бамбук көптеген елдерде жиһаз жасауда және құрылыс материалдары ретінде пайдаланылады.
- Өсімдіктердің арасында жәндіктермен қоректенетін түрлері де кездеседі, мысалы, шыбынжұт (венерина мухоловка). Бұл өсімдік жәндікті жапырақтары арқылы аулап, қажетті қоректік заттарын содан алады.
- Банан – әлемдегі ең ірі шөптесін өсімдік, оны кейде ағаш деп те жаңылысып жатады. Шындығында бананның сабағы ағаш емес, бір-біріне тығыз орналасқан жапырақтардан құралады.
- Ғалымдардың айтуынша, қазіргі таңда өсімдіктердің шамамен 400 мыңнан астам түрі анықталған. Алайда олардың нақты саны бұдан әлдеқайда көп болуы мүмкін, себебі көптеген түрлері әлі зерттелмеген.
- Амазонкадағы алып су лалагүлі (виктория-регия) – жапырақтары өте үлкен су өсімдігі. Оның бір жапырағының диаметрі 3 метрге дейін жетіп, салмағы 30 килограмға дейінгі жүк көтере алады.
- Кейбір өсімдіктер ауаны өте жақсы тазартатын қабілетке ие, мысалы, сансевиерия және спатифиллум. Олар ауадағы зиянды заттарды сіңіріп, үй ішіндегі ауаны тазартады әрі адам денсаулығына пайдалы әсер етеді.
- Австралияда өсетін эвкалипт ағаштары – әлемдегі ең биік жапырақты ағаштардың бірі. Кейбір эвкалипттердің биіктігі 100 метрден асады және олар коалалардың жалғыз қорек көзі ретінде ерекше бағаланады.
- Раффлезия – әлемдегі ең үлкен гүл, оның диаметрі 1 метрге дейін жетуі мүмкін. Бұл гүлдің бір ерекшелігі – одан жағымсыз иіс шығады, сондықтан жергілікті тұрғындар оны «өлік гүлі» деп атап кеткен.
- Өсімдіктердің көпшілігі күн сәулесін жақсы көргенімен, көлеңкеде өсетін түрлері де аз емес. Мысалы, папоротниктер мен мүктер күн сәулесі өте аз түсетін жерлерде де жақсы өседі.
- Кейбір өсімдіктер өзара хабар алмасады деген болжам бар, мысалы, акация ағаштары жәндіктерден қорғану үшін ерекше химиялық сигналдар арқылы бір-бірін ескерте алады.
- Қызанақ ботаника тұрғысынан жеміс ретінде саналады, алайда күнделікті өмірде оны көкөніс деп атаймыз. 1893 жылы АҚШ-тың Жоғарғы соты қызанақты көкөністер қатарына жатқызған шешім шығарған.
- Кейбір кактус түрлері екі жылға дейін сусыз тіршілік ете алады. Бұл олардың жапырақтарының тікенекке айналуы мен сабағында суды сақтап тұру қасиетіне байланысты.
- Үндістан мен Шри-Ланка жерінде өсетін даршын ағашының қабығы – әлемдегі ең танымал дәмдеуіштердің бірі. Даршынның ерекше хош иісі мен дәмі үшін ол көптеген елдерде тағамға қосылады.
Жоғарыда келтірілген мәліметтер өсімдіктер әлемінің әлі де толық зерттелмегенін және олардың таңғаларлық қасиеттерге ие екенін көрсетеді. Бұл деректер адамзаттың өсімдіктерге деген қызығушылығын арттырып, олардың табиғаттағы орны мен маңызын түсінуге көмектеседі. Өсімдіктерге қатысты зерттеулердің арқасында болашақта да олардың таңғажайып қасиеттері туралы тың ақпараттар ашыла беретіні анық. Сондықтан өсімдіктер адамзат үшін әрдайым құнды әрі қызықты зерттеу объектісі болып қала береді.
