Қаныш Сәтбаев – қазақ ғылымының шамшырағы, еліміздің тұңғыш академигі, геология ғылымының негізін қалаушылардың бірі. Ол тек кен орындарын ашып, ғылымды дамытуға үлес қосқан жоқ, ұлт рухын көтеретін тұлғалық биіктікке де көтерілді. Қоғамның алға жылжуы үшін білім мен ғылымның шешуші рөлін терең түсінді. Сәтбаевтың әрбір сөзі – тек ғылыми пайым емес, ұрпаққа бағыт сілтейтін өмірлік бағдар.
«Ғылым – халықтың жаны.»
– Қаныш Сәтбаев.
Бұл сөз – Сәтбаевтың ғылымға деген көзқарасын анықтайды. Ол ғылымсыз ұлттың дамуы мүмкін еместігін жақсы түсінді. Білімге негізделмеген қоғам болашағының баянсыз болатынын үнемі айтып отырды.
«Ұлттық ғылым болмай, ұлттық мәдениет те болмайды.»
– Қаныш Сәтбаев.
Сәтбаев үшін ғылым мен мәдениет – бір-бірімен тығыз байланысты ұғымдар. Ол ұлттық ерекшеліктер ғылым арқылы да көрініс табуы керек деген пікірде болды. Өйткені, кез келген елдің өз болмысын айқындайтын белгісі – оның ғылым мен өнерге деген көзқарасы.
«Туған жердің байлығын танып-білмей, елдің болашағын болжау қиын.»
– Қаныш Сәтбаев.
Ол геологияны тек табиғатты тану саласы деп емес, ел тағдырымен тікелей байланысты ғылым ретінде қабылдады. Жер қойнауындағы қазыналарды зерттеу арқылы ұлттық экономиканы нығайтуға болатынын дәлелдеді. Бұл пікір – ғалымның практикалық көзқарасының айғағы.
«Ғалым болу – халыққа қызмет ету.»
– Қаныш Сәтбаев.
Ғылым жолы – тек жеке ізденіс емес, көпшілік үшін жасалатын еңбек. Сәтбаев ғылымды халық үшін пайдалы етуге тырысты. Ол үшін әр зерттеу нақты нәтижеге, нақты пайдаға жеткізуі керек деп санады.
«Болашақ жастардың қолында. Бірақ сол болашаққа жастар біліммен баруы керек.»
– Қаныш Сәтбаев.
Ол жастарды үнемі білімге, ізденіске үндейтін. Ғылым мен техникадан хабары бар, ойлай білетін жас буын ғана елді алға жетелей алатынын айтатын. Бұл сөз – ұрпаққа аманат ретінде қалды.
Қаныш Сәтбаевтың нақылдары – ғылымды терең түсініп қана қоймай, оны ұлттық мүдде үшін қалай пайдалану керектігін көрсететін асыл ойлар. Оның әрбір сөзі – тәжірибемен, жауапкершілікпен және болашаққа деген сеніммен өрілген. Ғылым жолындағы жанкешті еңбегі мен парасатты пайымдары бүгінгі күнде де маңызын жойған жоқ. Ол – тек ғалым емес, ұлт ұстазы болған тұлға.
